31 Grudnia 2022
Ogólne zasady eksportu
Informacje ogólne
Poprzez eksport roślin, produktów roślinnych oraz innych przedmiotów, (zwanych dalej „towarem”) należy rozumieć wywóz tych towarów do krajów trzecich tzn. innych, niż państwa członkowskie Unii Europejskiej. Dokumentem wydawanym w eksporcie/reeksporcie przez Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa jest świadectwo fitosanitarne, które potwierdza, że zostały spełnione importowe wymagania fitosanitarne kraju przeznaczenia w zakresie zdrowia roślin.
Eksport obejmuje wywóz towarów pochodzenia krajowego lub unijnego, natomiast w przypadku reeksportu mamy do czynienia z eksportem z Polski towarów, pochodzących z innego kraju, niż państwo członkowskie UE, a które przy wwozie do Polski były zaopatrzone w świadectwo fitosanitarne.
Przedstawione poniżej informacje zostały opracowane na podstawie aktualnych przepisów prawnych, które są dostępne w zakładce Prawo.
Zasady wydawania świadectw fitosanitarnych
Zasady wydawania świadectw fitosanitarnych określają:
- Międzynarodowa Konwencja Ochrony Roślin (IPPC)
- Międzynarodowe standardy dla środków fitosanitarnych w szczególności ISPM 7, ISPM 12
- przepisy Unii Europejskiej
- przepisy krajowe
- Kodeks postępowania administracyjnego
Świadectwo fitosanitarne jest wydawane tylko w przypadku, gdy:
- przepisy fitosanitarne państwa przeznaczenia określają obowiązek zaopatrzenia przesyłki w świadectwo fitosanitarne lub jest ono wymagane przez państwo(a) tranzytu, tj., przez które przesyłka będzie przemieszczana oraz
- spełnione zostały wymagania fitosanitarne określone w przepisach tych krajów.
Jeżeli nie można uzyskać lub nie są znane wymagania fitosanitarne państwa trzeciego, do którego towar ma być przedmiotem eksportu z Polski lub, przez które ma być przemieszczany tranzytem, wtedy świadectwo fitosanitarne może być wydane po stwierdzeniu, że w wyniku przeprowadzonej kontroli w tym kontroli dokumentów, oceny wizualnej, oceny makroskopowej oraz przeprowadzonych badań laboratoryjnych, towar jest wolny od agrofagów kwarantannowych dla Unii, agrofagów objętych szczególnymi środkami w Unii oraz praktycznie wolny od innych agrofagów.
Procedura wydawania świadectw fitosanitarnych została uregulowana w art. 47, 49 ustawy o ochronie roślin przed agrofagami.
Szczegółowe informacje na temat procedury wydawania świadectw fitosanitarnych znajdziesz w zakładkach:
Przepisy fitosanitarne państw trzecich
Szczegółowe informacje na temat przepisów państw trzecich dostępne są w zakładce Przepisy państw trzecich.
Wpis do urzędowego rejestru podmiotów profesjonalnych - eksporterzy
Od 14 grudnia 2019 r. na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/2031 podmioty, które zwracają się o wydanie świadectwa fitosanitarnego w celu wyprowadzenia towarów poza terytorium Unii, muszą być wpisane do urzędowego rejestru podmiotów profesjonalnych. Wymagania w tym zakresie zostały określone w art. 65 oraz 100 i 101 ww. rozporządzenia. Procedura rejestracji podmiotów została szczegółowo uregulowana w art. 21 ustawy o ochronie roślin przed agrofagami.
Eksporter w celu uzyskania wpisu do rejestru, składa wniosek do wojewódzkiego inspektora ochrony roślin i nasiennictwa (dalej „wojewódzki inspektor”) właściwego ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę podmiotu. Formularze wniosków dostępne są w jednostkach PIORiN oraz na stronie internetowej właściwego wojewódzkiego inspektoratu pod adresem w zakładce Formularze. Wykaz podstron poszczególnych wojewódzkich inspektoratów dostępny jest tutaj.
W wyniku rejestracji podmiot otrzymuje indywidualny numer, którym będzie posługiwał się przy ubieganiu się o świadectwo fitosanitarne. Informacja o dokonaniu wpisu i numerze jest przekazywana do podmiotu w formie pisemnej. Wpis do rejestru nie podlega opłacie.
O wydanie świadectwa może wnioskować wyłącznie podmiot zarejestrowany w urzędowym rejestrze podmiotów profesjonalnych, za wyjątkiem sytuacji, kiedy o wydanie świadectwa ubiega się osoba, nie będąca podmiotem profesjonalnym w myśl definicji określonej w art. 2 pkt. 9 Rozporządzenia 2016/2031 oraz dokonuje wywozu wyłącznie na niezarobkowe potrzeby.
Analogicznym regulacjom w zakresie rejestracji podlegają podmioty zaangażowane w reeksport towarów pochodzenia roślinnego z Polski.
Wpis do rejestru eksporterów
W przypadku, gdy państwo trzecie określiło wymagania w zakresie obowiązku rejestracji podmiotów (producentów rolnych, przedsiębiorców) zaangażowanych w proces produkcji (uprawy), wytwarzania, pakowania, przechowywania, sortowania, wtedy podmioty, które zamierzają prowadzić wskazaną działalność w związku z eksportem do takiego kraju muszą uzyskać wpis do rejestru eksporterów. Podmioty wpisane do takiego rejestru są zobowiązane informować właściwy WIORiN o zamiarze prowadzenia działalności podlegającej rejestracji do 30 kwietnia każdego roku. Podmioty te są kontrolowane przez inspektorów WIORiN lub upoważnione jednostki pod kątem spełnienia wymagań państwa trzeciego.
Szczegółowych informacji w zakresie rejestracji oraz kontroli udzielają jednostki terenowe PIORiN.