21 Grudnia 2021
Z serii owoce i warzywa: kapusta głowiasta biała Drukuj
Na terenie województwa lubuskiego wg danych z ARiMR mamy uprawę kapusty 103,96 ha z czego połowa bo 29,34 ha jest uprawiana na terenie powiatu gorzowskiego. W Polsce natomiast uprawia się 13 689,90 ha kapusty.
Kapusta głowiasta biała (Brassica oleracea alba z rodziny Brassicacea), pochodzi od kapusty dzikiej Brassicoleracea L. var. silvestris L. Występującej przedewszystkim w basenie Morza Śródziemnego oraz w europejskiej części Oceanu Atlantyckiego. W starożytności wykorzystywano ją do celów leczniczych oraz terapeutycznych. Pierwsze informacje na temat właściwości tej rośliny można odnaleźć już w dziełach Katona - 234-149 p.n.e. oraz Pliniusza - 61-113n.e. Pierwsi starożytni lekarze leczyli nią bezsenność, dolegliwości układu pokarmowego oraz choroby płuc i stawów. Do Polski kapusta trafiła w XIV w. za sprawą Niemców. W XVII wieku żeglarze wykorzystywali kapustę w walce ze szkorbutem, który jest konsekwencją niedoboru witaminy C.
Wartości odżywcze
Kapusta kiszona pomaga w profilaktyce cukrzycy, gdyż ma właściwości regulujące poziom glukozy we krwi. Kapusta kiszona i jej sok są bogatym źródłem szeregu mikroelementów (żelaza, selenu, manganu), makroelementów (wapnia, magnezu, siarki, sodu, potasu), witamin (grupy B, A, E, K), błonnika i kwasu foliowego. Jest przede wszystkim bogatym źródłem witaminy C. Wzmacnia działanie układu immunologicznego i zwiększa wchłanianie żelaza z układu pokarmowego. Jako przeciwutleniacz wzmacnia ściany naczyń krwionośnych i zapobiega rozwojowi chorób układu krążenia. Siarka wpływa na stan skóry, opóźnia proces starzenia się, reguluje syntezę kolagenu oraz melaniny. Wpływa na wygląd skóry, włosów i paznokci. Chroni skórę przed działaniem promieni UV.
Układ pokarmowy
Kapusta kiszona i jej sok są produktami o niskiej wartości energetycznej. Szczególnie polecane są dla osób walczących z nadwagą lub otyłością (100 g produktu kapusty kiszonej dostarcza od 16 do 19 kcal, a sok od 12 do 33 kcal). Błonnik zawarty w produkcie powoduje zwiększone uczucie sytości i reguluje perystaltykę jelit a bakterie mlekowe zapobiegają zaparciom. Błonnik oczyszcza organizm
z toksyn. Kapusta wykazuje działanie przeciwzapalne i zapobiega występowaniu wrzodom żołądka. Kwas mlekowy oczyszcza układ pokarmowy z bakterii gnilnych. Kapusta ma też pozytywny wpływ na wątrobę, woreczek żółciowy oraz nerki.
Działanie przeciwnowotworowe
Kapusta kiszona zawiera liczne związki, które wykazują przydatność w prewencji nowotworowej.
Układ krążenia
Kapusta kiszona i sok z kapusty wpływa pozytywnie na układ krążenia. Dzięki niskiej zawartości cholesterolu i tłuszczu, reguluje przemiany tłuszczowe w organizmie. Witamina C wzmacnia ściany naczyń krwionośnych i bierze udział w profilaktyce chorób układu krążenia.
Działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe
Sok z kapusty kiszonej wykazuje działanie przeciwzapalne
w leczeniu chorób reumatologicznych i zmniejsza obrzęki. Dzięki wysokiej zawartości kwasu mlekowego, ma działanie przeciwbólowe i jest polecany dla osób wykonujących ciężki wysiłek fizyczny. Jest bombą witaminową i składników mineralnych. Poprawia pracę wątroby, żołądka oraz śledziony.
Właściwości lecznicze kapusty
Warto wiedzieć, że można stosować okłady z liści kapusty. Jest to znany od wieków sposób leczenia różnych dolegliwości. Stosuje się je na uszkodzenia skóry (oparzenia), wrzody, rany, odmrożenia, ukąszenia owadów czy stłuczenia. Okłady ze świeżych, zmiażdżonych liści można też stosować na obrzęki przy zwichnięciach czy zapaleniu stawów. Poza tym taki okład może pomóc na kaszel i katar (przykładany do klatki piersiowej). Lecznicze okłady można też układać na podbrzuszu, aby pozbyć się zapalenia pęcherza, kolki nerkowej, dolegliwości trawiennych.
Zawarta w kapuście kiszonej luteina i zeoksantyna pozytywnie wpływa na jakość pracy narządu wzroku. Są to naturalne karotenoidy, które nie są produkowane przez organizm.
Kapusta kiszona zawiera dużą ilość sodu, nie powinny więc jeść jej w nadmiarze osoby cierpiące na nadciśnienie tętnicze, osoby chorujące na nerki oraz osoby z chorobami układu naczyniowo-sercowego i z przewlekłymi chorobami układu pokarmowego – kiszona kapusta może działać drażniąco na śluzówkę żołądka i jest ciężkostrawna. Zawartość sodu w kiszonej kapuście można zmniejszyć, płucząc ją kilkakrotnie w zimnej wodzie przed spożyciem albo obgotowując ją a następnie odlewając wodę. Nie powinny jej spożywać osoby borykające się z niedoczynnością tarczycy.
Paszteciki z ciasta francuskiego z kapustą i pieczarkami
Składniki:
- ok. 0,5 kg ciasta francuskiego (może być gotowe)
- jajko do posmarowania
- kminek do posypania
Nadzienie:
- 500 g kiszonej kapusty
- 1 duża cebula
- ok. 300 g pieczarek
- 1 marchewka i
- 1 pietruszka
- 4 łyżki oleju roślinnego
- liść laurowy 2szt.
- ziele angielskie ok.5 ziaren
- pieprz
- sól
Przygotowanie:
- Kapustę włożyć do garnka, zalać wodą i zagotować. Dodać liście laurowe i ziele angielskie. Zmniejszyć ogień i gotować pod przykryciem do miękkości kapusty przez ok. 40 minut. Odcedzić i odcisnąć na sitku.
- Na patelni, na oliwie zeszklić pokrojoną w kosteczkę cebulę. Zdjąć ją z patelni, a jej miejsce włożyć umyte i pokrojone pieczarki. Wlać dodatkową łyżkę oleju i smażyć przez ok. 5 minut czasami mieszając.
- Dodać obraną i startą na tarce marchewkę i pietruszkę, smażyć razem przez kolejne 5 minut. W międzyczasie doprawić solą oraz zmielonym pieprzem i wlać dodatkową łyżkę oleju.
- Dodać usmażoną cebulę oraz kapustę, wymieszać i smażyć mieszając co chwilę przez ok. 2 minuty.
- Nadzienie zmielić w maszynce o dużych oczkach lub posiekać na desce.
Piekarnik nagrzać do 190 stopni C. Ciasto francuskie przekroić na kilka części. Na każdej części wyłożyć nadzienie. Uformować ciasto i dokładnie zlepić. Paszteciki położyć na blaszce do pieczenia wyłożonej papierem, posmarować roztrzepanym jajkiem i posypać kminkiem. Piec przez 20 - 30 minut na lekko złoty kolor. Podawać np. do barszczyku😊
Tekst: Joanna Olszewska/Oddział Wschowa
Gołąbki mięsne zawijane w liściach kiszonej kapusty oraz inne propozycje z kiszonej kapusty
W listopadzie kiszę szatkowaną kapustę białą w glinianym garnku i wkładam też całą główkę kapusty-trzeba wyciąć głąb (na 10 kg kapusty poszatkowanej dodaję 20 dkg soli kamiennej, dodaję również poszatkowane kilka sztuk nieobranej marchwi). Po tygodniu można z ukiszonej poszatkowanej kapusty ugotować kwaśnicę na żeberkach-palce lizać, ugotować bigos lub przygotować surówkę z pokrojoną w kostkę dużą cebulą. Do smaku dodać pieprz naturalny i cukier oraz oliwę. Cała główka kapusty jest ukiszona po około 4 tygodniach. Przygotowuję liście kapusty, następnie klaruję 2 średnie cebule, gotuję 2-3 paczki ryżu. Mięso mielone w ilości 1 kg mieszam z cebulą i ryżem, solę, doprawiam, pieprzem naturalnym i ziołowym. Farsz zawijam w liście kapusty. Gotuję około 2 godziny na małym ogniu.
Tekst i foto: Aleksandra Leśniak/Oddział Strzelce Krajeńskie