30 Września 2021
Dnia 23 września odbyło się szkolenie pracowników WIORiN w Gorzowie Wlkp. na temat prostego języka w urzędzie Drukuj
Prosty język to styl pisania prostych tekstów urzędowych i firmowych, w taki sposób, aby odbiorcy naszych komunikatów (wszyscy obywatele) mogli je szybko przeczytać i zrozumieć.
Prosta polszczyzna to język do szybkiej lektury – język klarownych myśli, szczerych intencji i prostej formy.
Zalożenia prostego języka opracowała Pracownia Prostej Polszczyzny Uniwersytetu Wrocławskiego - polska wersja standardu prostego języka (plain language).
Jak tworzyć przystępne teksty urzędowe?
Stosuj następujące zasady prostego języka:
- Myśl o odbiorcy, przyjmij jego perspektywę.
- Pisz do ludzi, często używaj form osobowych. Do odbiorcy zwracaj się bezpośrednio i pisz o swojej instytucji „my”.
- Na początku napisz o tym, co najważniejsze.
- Ułóż wypowiedź w logicznym porządku.
- Używaj nagłówków, które uporządkują strukturę tekstu i pozwolą odbiorcy szybko zorientować się, w której jest sekcji i czego ona dotyczy.
- Stosuj listy (wyliczenia) i twórz tabele.
- Twórz krótkie zdania – do 15-20 wyrazów.
- Unikaj wielosłowia. Nie pisz o pisaniu. Pisz zwięźle, rzeczowo i na temat.
- Stosuj naturalny szyk zdania. W języku w polskim jest to rzeczownik, a dopiero potem czasownik. Unikaj wtrąceń.
- Zadbaj o to, by w tekście było więcej czasowników niż rzeczowników. Czasowniki ożywiają przekaz, nadają kierunek działaniom i pokazują, kto za nimi stoi.
- Unikaj strony biernej. Unikaj konstrukcji typu: być lub zostać + imiesłowów przymiotnikowy.
- Unikaj imiesłowów, które kończą się na –ąc lub –ący, -ąca, -ące.
- Unikaj rzeczowników odczasownikowych. To te, które kończą się na –anie, -enie, -cie. Łączą się z nimi zwroty: w razie (…), z powodu (…), na skutek (…), w celu (…), dlatego staraj się ich nie używać.
- Unikaj nieosobowych form czasownika. To te, które kończą się na –no, -to.
- Używaj języka z rozwagą. Wybieraj krótsze i prostsze słowa, nie te rozbudowane, wielosylabowe, obcobrzmiące.
- Używaj słów dobrze znanych, które brzmią swojsko. Unikaj przesady, patosu i podniosłego stylu.
- Wybieraj słowa o konkretnym znaczeniu, nie rzeczowniki abstrakcyjne.
- Unikaj żargonu prawnego, technicznego, specjalistycznego słownictwa. Jeśli wprowadzasz trudne terminy, wyjaśnij je.
- Staraj się napisać własnymi słowami np. o tym, dlaczego, na jakiej podstawie działasz, co z tych działań wynika dla odbiorcy komunikatu itp., tak aby zrozumiał twój przekaz, i aby ten przekaz był dla odbiorcy użyteczny.
- Podstawę prawną dla podejmowanych działań podaj niżej, najlepiej na końcu tekstu.
- Używaj poprawnej polszczyzny (źródło: www.gov.pl)
Strony pomocne w pisaniu prostym językiem:
- jasnopis
- Logios | Aplikacja do zabawy
- Słownik języka polskiego PWN
- Wielki słownik języka polskiego (wsjp.pl)
