15 Kwietnia 2024
ŻERDZIANKA SOSNÓWKA ZAGROŻENIEM DLA LASÓW Drukuj
5 kwietnia br. w siedzibie Nadleśnictwa Turek odbyło się spotkanie pracowników Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Roślin i Nasiennictwa w Poznaniu (WIORiN w Poznaniu), Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Poznaniu (RDLP w Poznaniu) oraz Zespołu Ochrony Lasu w Łopuchówku (ZOL). Wydarzenie zainicjowane zostało w ramach współpracy pomiędzy jednostkami w zakresie monitoringu stanu fitosanitarnego lasów, a dotyczyło sytuacji masowego wystąpienia na terenie Nadleśnictwa Turek, dużej populacji żerdzianki sosnówki (Monochamus galloprovincialis) będącej wektorem nicieni żerujących na sosnach m.in. Bursaphelenchus mucronatus, którego występowanie potwierdzono na tym obszarze.
WIORiN w Poznaniu reprezentował Zastępca Wielkopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa Radosław Grychowski wraz z pracownikami Działu Nadzoru Fitosanitarnego oraz kierownikami i pracownikami z okolicznych terenowych komórek organizacyjnych. W imieniu RDLP w Poznaniu udział w spotkaniu wzięli: Mariusz Kochanowicz - Naczelnik Wydziału Gospodarki Leśnej wraz z pracownikami Nadleśnictwa Turek, natomiast ZOL reprezentował Kierownik dr inż. Robert Zander. Gościnnie udział w spotkaniu wzięli również przedstawiciele Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Roślin i Nasiennictwa w Łodzi, którego teren działania również leży w obszarze administrowanym przez RDLP w Poznaniu. WIORiN w Łodzi reprezentowali: p.o. Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa w Łodzi – Włodzimierz Małecki wraz z pracownikami Działu Nadzoru Fitosanitarnego.
Spotkanie otworzył Nadleśniczy Łukasz Wawrzykowski, który przedstawił charakterystykę podległej sobie jednostki, jej stan fitosanitarny oraz główne zagrożenia ze strony patogenów w Nadleśnictwie Turek. Jednym z nich jest masowy pojaw żerdzianek na terenie podległego Leśnictwa Czarny Las, odnotowany w sierpniu 2023 r. Prowadzony przez leśników monitoring ich występowania, oraz potwierdzone także porażenie drzew sosny pospolitej przez nicienie Bursaphelnchus mucronatus były przyczyną podjęcia decyzji o konieczności wycięcia obrębu lasu wykazującego objawy infekcji o łącznej powierzchni 1,5 ha. Ścięte drzewa zostaną poddane procesowi zrębkowania w celu mechanicznego zniszczenia larw żerdzianek, co uniemożliwi ich dalszy rozwój i wylot chrząszczy kolejnego pokolenia szkodnika.
W kolejnej części spotkania dr inż. Robert Zander zaprezentował prognozy występowania szkodników drzewostanu leśnego, które mogą stanowić zagrożenie w poszczególnych Nadleśnictwach. Omówił także szczegółowo cykl życiowy żerdzianki sosnówki oraz postępowanie w przypadku konieczności jej zwalczania.
W związku ryzykiem rozprzestrzeniania się zarówno chrząszczy żerdzianki jak i przenoszonych przez nią nicieni w tym gatunku będącego na liście organizmów kwarantannowych węgorka sosnowca Bursaphelenchus xylophilus grupa xylophilus podjęto decyzję o prowadzeniu monitoringu występowania tych szkodników przez inspektorów Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa. Zaplanowano wystawienie pułapek feromonowych do odłowu chrząszczy żerdzianek, które zostaną przebadane pod kątem infekcji nicieniami kwarantannowymi. Pułapki zostaną wywieszone po przeprowadzeniu wyrębu porażonych drzew, na terenie sąsiadującego drzewostanu. Pracownicy Oddziału w Turku WIORiN w Poznaniu będą prowadzić monitoring pułapek w trakcie obecnego sezonu wegetacyjnego. Bursaphelenchus xylophilus jest gatunkiem nicienia stanowiącym duże zagrożenie dla lasów sosnowych na terenie Europy. Aktualnie szkodnik notowany jest na terenach Hiszpanii i Portugalii, jednak transport drewna, w tym drewnianego materiału opakowaniowego stwarza ryzyko zawleczenia szkodnika na inne obszary. Dotychczasowe badania nie potwierdziły jego występowania w Polsce.
Kolejnym etapem spotkania była wizyta na terenie porażonego lasu w Leśnictwie Czarny Las. W jej trakcie Pan Robert Zander wskazał i opisał objawy występowania żerdzianek, a także efekt infekcji drzew przez nicienie Bursaphelenchus mucronatus. Na potrzeby szkoleniowe przeprowadzono wycinkę kilku drzew w celu oględzin objawów żerowania szkodników. Można było zaobserwować na nich otwory wejściowe szkodnika, a na przekroju poprzecznym korytarze wydrążone przez larwy żerdzianki. Widoczne były także sinizny spowodowane masowym występowaniem nicieni. Ze ściętych drzew inspektor z Oddziału w Turku pobrał próbę do badań laboratoryjnych pod kątem występowania kwarantannowego węgorka sosnowca Bursaphelenchus xylophilus grupa xylophilus, w związku z prowadzonym przez Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa monitoringiem.
Wydarzenie było tez okazją dla inspektorów WIORiN w Poznaniu do wykonania obrazowania spektralnego obszaru porażonego lasu z wykorzystaniem bezzałogowych statków powietrznych. Zdobyte materiały pozwolą efektywniej prowadzić lustrację lasów w przyszłości.
Autor tekstu: Dominika Zbierska, Andżelika Nawrocka
Autor zdjęć: Dominika Zbierska, Krzysztof Sobotka
Autor filmu: Krzysztof Sobotka
Wszelkie treści zamieszczone na tej stronie internetowej (teksty, zdjęcia itp.) podlegają ochronie prywatnej na podstawie przepisów ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz.2509). WIORIN wyraża zgodę na wykorzystanie całości lub części powyższej informacji, pod warunkiem podania źródła i odnośnika do adresu strony internetowej http://piorin.gov.pl/wiorin/wielkpopolskie