04 Lipca 2024
MURARKA OGRODOWA – NIEZWYKŁA PSZCZOŁA SAMOTNICA Drukuj
Liczebność pszczół miodnych na świecie i w Polsce gwałtownie i systematycznie spada. Jeżeli zabraknie pszczół, zabraknie również naturalnych zapylaczy i nie będziemy mieli plonów. Pracowite trzmiele nie poradzą sobie z wszystkimi kwiatami, a środki chemiczne do zapylania nie będą skuteczne ,,na dłuższą metę”. Warto wspomnieć ku przestrodze, że w Chinach sady są zapylane ręcznie, ponieważ ludzie wytruli pszczoły. W związku z powyższym, bardzo ważna jest również ochrona tzw. pszczół samotnic, które również występują na terenie Polski:
- makatka (Anthidium, Anthiolelum}
- wałczatka (Heriades)
- miesieka (Magchile)
- smółka ( Trachusa)
- murarka (Osmia)
W niniejszym tekście chciałbym poświęcić uwagę hodowli murarki ogrodowej (Osmia rufa) oraz Murarki rogatej (Osmia cornuta), którą z powodzeniem prowadzę we własnym ogrodzie. Pszczoła ta swoją polską nazwę zawdzięcza cechom biologicznym – zdolnościom murowania w gnieździe przegród zimowych w których składa jaja i środowisku, w którym najczęściej występuję. Szczególne predyspozycje zadecydowały o tym, że pszczoła ta przetrwała do dzisiejszych czasów nie tracąc nic ze swego przywiązania do siedzib ludzkich.
Murarka ogrodowa jest owadem, którego osobniki różnią się od siebie wielkością i wyglądem samice mają długość 10-12 mm i są większe od samców. Na brzusznej stronie odwłoka samicy znajduje się szczoteczka brzuszna służąca do zbioru i przenoszenia pyłku. Murarki są pszczołami pozbawionymi żądła i nie są agresywne (obojętne w stosunku do ludzi) i nie należy obawiać się ich gniazd w ogrodzie. Cykl życiowy zaczyna się wczesną wiosną, od pierwszych dni kwitnienia wraz z ruszeniem wegetacji do końca czerwca. Najpierw z kokonów wygryzają się samce, i ich okres aktywności jest znacznie krótszy niż samic i trwa tylko 3 tygodnie. Po dwóch tygodniach z gniazd wychodzą samice i następuje kopulacja. Samice kopulują z kilkoma samcami i unasienione przystępują do budowy gniazd w rurkach trzciny oraz do zbioru nektaru, pyłku oraz składania jaj. Ze złożonych w gniazdach jaj wylęgają się larwy, które odżywiają się zapasem pokarmu złożonym przez samice. Zimę spędzają w formie imaginalnej. Wiosną wylatują i powtarzają cykl. Źródłem pokarmu murarek jest ok 150 gatunków roślin zarówno dziko rosnących jak i uprawnych. Badania wykazały iż jest znakomitym zapylaczem dla tego też jest wykorzystywana gospodarczo w wielu uprawach sadowniczych jak i szklarniowych. Może być również wykorzystywana do zapylania większych areałów rolniczych. I tak na 1ha sadu jabłoniowego potrzeba ok 550 – 600 samic na 1ha czarnej porzeczki 970 samic a na 1 ha sadu wiśniowego 3000-3100 samic. 3 tys. samic murarki ogrodowej może zastąpić w roli zapylacza dwa ule pszczół miodnych, które liczą po kilkadziesiąt tyś robotnic.
Każdego roku późną jesienią lub co dwa lata, koniecznie trzeba rozciąć rurki trzcinowe i wyciągnąć kokony. Należy wyrzucić wszystkie porażone przez pasożyty i roztocza kokony. Zdrowe przenosimy do chłodnego miejsca (garażu, altanki bądź też lodówki), a z nastaniem wiosny wkładamy je do domku. Najczęstszym wrogiem murarki jest błonkówka – parazytoid – Monodontomerus obscurus .Wystającym pokładełkiem przebija trzcinowa rurkę, kokon i larwę murarki, która staje się pożywieniem dla kolejnego pokolenia parazytoida. Coś za coś jeżeli chcemy żeby w naszym ogrodzie zostały zapylone brzoskwinie, śliwy, jabłonie, wiśnie i wiele innych drzew, krzewów to starajmy się pszczole pomóc, patrząc jak się rozwija i budując jej miejsca do rozwoju dzięki temu zwiększamy bioróżnorodność w naszych ogrodach. Podsumowując, murarka jest doskonałym zapylaczem, którego każdy z nas może w swoim ogrodzie hodować nie mając specjalistycznej wiedzy pszczelarskiej.
Opracowanie tekstu: Marcin Fras
Autor zdjęć: Marcin Fras
Źródła literaturowe:
- ,,Murarka ogrodowa (Osmia rufa) w uprawach sadowniczych – Materiały szkoleniowe. Opracowanie Tadeusz Netczuk.
- ,,Hodowla pszczoły murarki” – Jadwiga Brzozowska Instruktor ogrodnictwa OP PZD Rzeszów.
- http://pl.wikipedia.org/wiki/Murarka_ogrodowa
- ,,Murarka ogrodowa - pszczoła samotnica” – Anna Janus
Wszelkie treści zamieszczone na tej stronie internetowej (teksty, zdjęcia itp.) podlegają ochronie prawnej na podstawie przepisów ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jednolity Dz. U. z 2022 r. poz.2509). WIORiN wyraża zgodę na wykorzystanie całości lub części powyższej informacji, pod warunkiem podania źródła i odnośnika do adresu strony internetowej http://piorin.gov.pl/wiorin/wielkpopolskie