11 Września 2024
CHWOŚCIK BURAKA (Cercospora beticola) POSTRACH ROLNIKÓW UPRAWIAJĄCYCH BURAKI Drukuj
Do WIORiN w Poznaniu Oddział w Środzie Wlkp., napływa coraz więcej pytań od rolników, jak radzić sobie z atakiem chwościka buraka. W tym sezonie, w związku ze sprzyjającymi warunkami do rozwoju tej choroby, pracownicy WIORiN Oddziału w Środzie Wlkp., zanotowali znaczny i masowy wzrost rozwoju tego patogenu. Co za tym idzie, rolnicy martwią się o jakość plonów i obniżenia zawartości cukru w korzeniach buraka.
Przy tej okazji warto przybliżyć co to za choroba i jakie sprawia problemy. Chwościk buraka jest jedną z chorób o największym znaczeniu gospodarczym w uprawie buraka. Pojawia się zazwyczaj wcześniej na burakach ćwikłowych niż na buraku cukrowym. W Polsce nastąpił wzrost występowania tej choroby z powodu wprowadzenia do uprawy odmian, które są bardziej podatne na chwościka buraka, ponadto nastąpiła zmiana technologii uprawy tej rośliny. Kiedyś liście wykorzystywano jako paszę do zwierzą, dzisiaj resztki pozostają na polu i są źródłem choroby. Kluczem do ochrony buraka jest prawidłowe i wczesne rozpoznanie choroby.
Choroba jest wywoływana przez grzyby z gromady workowców — Cercospora beticola. Grzybnia rozwija się w tkance miękiszowej liści buraka, a zarodniki są przenoszone przez wiatr i wodę. Zwykle dopiero w połowie okresu wegetacji na liściach najstarszych (lipiec połowa sierpnia), pojawiają się jednorodnie kształtne, okrągłe, wgłębne, dwubarwne plamy. Środek plam początkowo jest biały, później staje się szary. Obwódka plam jest szarobrunatna lub czerwona. W postępie silnego porażenia fragmenty liści żółkną i zamierają. Grzyb ma zdolność zimowania w resztkach pożniwnych, dlatego może zaatakować szczególnie silnie w rejonach intensywnej uprawy. Zakażeniu najbardziej sprzyjają temperatury 25-35 C i wysoka wilgotność powietrza. Chwościk to bardzo niebezpieczna choroba z dwóch powodów. Pierwszym jest skala szkodliwości, brak odpowiednio wczesnego rozpoznania choroby i reakcji na występujące objawy może prowadzić do całkowitego porażenia i zniszczenia plantacji. Po wystąpieniu objawów i zaschnięciu porażonych liści roślina stara się usilnie regenerować i wytwarza nowe liście. Powoduje to stożkowate wydłużenie głowy buraka. Wiąże się to ze znacznym spadkiem zgromadzonego w korzeniach cukru, a co za tym idzie, gorszą jakością i wielkością plonu. Drugim powodem, dla którego chwościk ma tak duże i stale rosnące znaczenie gospodarcze, jest sukcesywne wycofywanie substancji czynnych oraz uodparnianie się patogenu na działanie powszechnie stosowanych środków ochrony roślin.
Oprócz stosowania chemicznych środków ochrony roślin warto zastosować inne metody, polegające na starannym i głębokim przyorywaniu resztek porażonych roślin pozostałych po ich zbiorze, skarmianiu resztek porażonych liści na wydzielonej części a nie w oborze. Ważna jest również kilkuletnia przerwa w uprawie buraka na tym samym polu. Zakładanie nowych plantacji z nasion w odległości ok 1 km od plantacji z wysadek i od ubiegłorocznych pól buraków, zbilansowane nawożenie, prawidłowe zwalczenie chwastów komosowatych i burakochwastów oraz dobór odmian o podwyższonej odporności.
Autor tekstu: Weronika Herka
Autor zdjęć: Janusz Skrzypczak
Wszelkie treści zamieszczone na tej stronie internetowej (teksty, zdjęcia itp.) podlegają ochronie prawnej na podstawie przepisów ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jednolity Dz. U. z 2022 r. poz. 2509). WIORiN wyraża zgodę na wykorzystanie całości lub części powyższej informacji, pod warunkiem podania źródła i odnośnika do adresu strony internetowej http://piorin.gov.pl/wiorin/wielkopolskie