17 Lipca 2023
Rośliny w podróży i pasażerowie na gapę Drukuj
Według szacunków Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (ang. Food and Agriculture Organization of the United Nations, FAO) straty spowodowane po przez choroby roślin i szkodniki w produkcji rolnej wynoszą 40% światowych plonów, co przekłada się na koszty rzędu 220 mld dolarów!
Okres wakacyjny, zwiększona liczba podróżnych oraz wzmożona intensywność wymiany handlowej towarów roślinnych do państw z poza Unii Europejskiej (tak zwanych państw trzecich), stwarza duże ryzyko pojawienia się organizmów szkodliwych, które naturalnie nie występują w środowisku Europejskim. Ich pojawienie może pociągać za sobą ogromne konsekwencje w degradacji, zarówno naturalnie występujących siedlisk w Europie, jak i plantacji uprawowych roślin rolniczych, ozdobnych, warzywnych czy sadowniczych.
Od 14 grudnia 2019 r. podróżni mogą wwozić na teren Unii Europejskiej tylko pięć rodzajów owoców: ananasy, kokosy, duriany, banany i daktyle. Wszystkie inne rośliny przywożone do UE muszą posiadać świadectwo fitosanitarne. Należy o tym pamiętać, wracając z wakacji lub innego wyjazdu, gdyż każda pamiątka w postaci kwiatów, owoców czy nasion może stanowić źródło rozprzestrzenienia się groźnych patogenów roślin, szczególnie że organizmy wywołujące choroby mogą znajdować się na roślinach nawet wtedy, gdy objawów ich występowania nie widać gołym okiem.
Pamiątka ze szkodnikiem
Produkty codziennego użytku wykonane z drewna lub zawierające elementy drewniane również mogą być nośnikiem szkodników. Europejskie służby fitosanitarne odnotowywały występowanie niebezpiecznych owadów w importowanych produktach, takich jak np.: kosze wiklinowe, uchwyty pędzli malarskich, pudełka ozdobne, instrumenty muzyczne czy meble. Trzeba mieć to na uwadze, przywożąc do domu egzotyczne pamiątki.
zdjęcia z archiwum WIORiN
Studium przypadku
W 2016 r. na lotnisku Amsterdam Schiphol (Holandia) podczas kontroli bagażu pasażera przybywającego do Unii Europejskiej stwierdzono obecność pięciu woreczków foliowych zawierających niedużą liczbę bulw ziemniaka pochodzących z Peru. Holenderskie służby fitosanitarne pobrały próby bulw ziemniaków do badań laboratoryjnych i szczegółowe analizy wirusologiczne wykazały obecność w roślinach ziemniaka 10 wirusów roślinnych, wliczając w to nieeuropejskie wirusy kwarantannowe! W przypadku wysadzenia bulw istnieje wysokie prawdopodobieństwo przeniesienia wirusów na uprawy ziemniaków i innych roślin żywicielskich.
Śmierdzący intruz Halyomorpha halys – tarczówka marmurkowata
Tego uroczego, acz inwazyjnego pluskwiaka można sprowadzić do Polski wraz z owocami lub sadzonkami. To polifag, co oznacza, że nie jest wybredny w stosunku do gatunków roślin, którymi się odżywia. Jest groźnym szkodnikiem drzew i krzewów owocowych, a także roślin ozdobnych, warzyw i kukurydzy. W okresie zimowym tworzy skupiska wewnątrz budynków i wydziela bardzo nieprzyjemną woń, przez niektórych porównywaną do zapachu zgniłego mięsa. O tarczówce marmurkowatej jest coraz głośniej w mediach, gdyż jej zadomowienie w Polsce staje się coraz bardziej realne.
zdjęcia: Halyomorpha halys – jaja i świeżo wylęgnięte nimfy, fot. A. Muratore; postać dorosła, fot. L. Baghin
..........................
teksty: Aleksandra Wolnicka, Agnieszka Górska; opracowała: Krzysztofa Frankowska
..........................
zdjęcie: garten-gg, Pixabay
