Kontrola materiału siewnego w obrocie Drukuj
Jednym z zadań realizowanych przez inspektorów PIORiN, jest kontrola przestrzegania zasad obrotu materiałem siewnym oraz jakości materiału siewnego znajdującego się w obrocie.
Kontrola obrotu materiałem siewnym przeprowadzana jest u podmiotów wpisanych do ewidencji przedsiębiorców, rolników lub dostawców, którzy zgłosili zamiar prowadzenia obrotu materiałem siewnym roślin rolniczych i warzywnych, materiałem szkółkarskim, materiałem rozmnożeniowym i nasadzeniowym roślin warzywnych i ozdobnych lub sadzonkami winorośli.
Podczas prowadzonych czynności kontrolnych weryfikowane są świadectwa oceny polowej i laboratoryjnej, dokumenty procesów technologicznych przerobu, a w szczególności czyszczenia, suszenia, sortowania, zaprawiania, otoczkowania, pakowania i przepakowywania materiału siewnego. Poza tym sprawdzeniu podlegają etykiety materiału siewnego a przedsiębiorcy upoważnieni do ich wypełniania lub wydawania, są zobowiązani do prowadzenia odpowiednich rejestrów. Etykiety powinny zawierać informacje właściwe dla danej grupy roślin, określone w załączniku nr 2 do Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 3 lipca 2020 r. w sprawie rodzaju opakowań materiału siewnego roślin rolniczych i warzywnych, sposobu ich zabezpieczania oraz szczegółowego sposobu etykietowania i plombowania. Materiał siewny roślin rolniczych i warzywnych znajdujący się w obrocie powinien być odpowiednio opakowany a opakowanie materiału siewnego zabezpieczone w sposób trwały i uniemożliwiający jego otwarcie bez uszkodzenia. Etykieta powinna być umieszczona na opakowaniu materiału siewnego w sposób uniemożliwiający jej zdjęcie bez uszkodzenia i nie może być ona użyta powtórnie. Inspektorzy sprawdzają również, czy nie minęły terminy, po upływie których materiał siewny podlega ponownej ocenie laboratoryjnej (w tym również zapisy na etykiecie dot. daty) oraz czy odmiany kontrolowanego materiału siewnego spełniają wymagania określone w art. 104 ustawy o nasiennictwie.
Kontroli podlega również sam materiał siewny, z którego pobierane są próby do laboratoryjnych badań kontrolnych. W przypadku jeżeli nasiona przeznaczone do siewu, nie będą spełniać wymagań zawartych w rozporządzeniu MRiRW z dnia 18 kwietnia 2013 r. w sprawie terminów składania wniosków o dokonanie oceny polowej materiału siewnego poszczególnych grup roślin lub gatunków roślin rolniczych i warzywnych oraz szczegółowych wymagań w zakresie wytwarzania i jakości materiału siewnego tych roślin, partia zostanie zdyskwalifikowana a prowadzący obrót będzie musiał przedstawić sposób jej zagospodarowania. Głównym kierunkiem badań prób kontrolnych jest zdolność kiełkowania nasion czystych wyrażona procentowo.
Dla najważniejszych roślin rolniczych wartość minimalnego kiełkowania wynosi:
- pszenica zwyczajna- 85%
- pszenżyto – 80%
- żyto – 85%
- jęczmień – 85%
- kukurydza – 90%
- groch siewny – 80%
- rzepak – 85%
- gorczyca biała – 85%
- burak cukrowy – nasiona jednokiełkowe – 80%
W trakcie kontroli inspektorzy sprawdzają również dokumentację dotyczącą zakupu i sprzedaży nasion, przeznaczonych do siewu. Dokument sprzedaży powinien zawierać informacje ujęte w § 3 ust. 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 22 stycznia 2014 r., w sprawie sposobu prowadzenia dokumentacji dotyczącej materiału siewnego oraz zakresu i terminów składania informacji dotyczących obrotu materiałem siewnym, w tym m.in: nazwę gatunku i odmiany, kategorię lub stopień kwalifikacji materiału siewnego oraz numer partii materiału siewnego.
Ponadto, wytwarzany i wprowadzany do obrotu materiał siewny powinien być wolny od agrofagów kwarantannowych oraz od wszelkich organizmów szkodliwych, które zmniejszają jego użyteczność i jakość.