05 Sierpnia 2024
Wieloletni program kontroli występowania agrofagów. Drukuj
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa we Wrocławiu (WIORiN) realizuje corocznie działania kontrolne wynikające z Wieloletniego programu kontroli występowania agrofagów ustalonego dla Polski na lata 2021-2027. Wieloletnie programy ustanawia się na okres od pięciu do dziesięciu lat. Programy te są poddawane przeglądowi i aktualizowane na podstawie obowiązujących przepisów i sytuacji fitosanitarnej na danym terytorium. Głównym celem tego Programu jest wczesne wykrywanie agrofagów kwarantannowych i agrofagów objętych środkami oraz ich szybkie i skuteczne zwalczenie w przypadku ewentualnego wykrycia. Prowadzone działania mają także na celu ustalenie lub zweryfikowanie statusu występowania chorób i szkodników roślin, które do tej pory nie występowały na obszarze Unii. Program ten jest realizowany wieloetapowo, a kontrola każdego objętego nim agrofaga jest prowadzona przez min. 2 następujące po sobie lata. Kontrole obejmują agrofagi, które ze względu na panujące w Polsce warunki ekoklimatyczne są w stanie się zadomowić i stanowią potencjalne zagrożenie dla rosnących na obszarze kraju roślin żywicielskich.
Na terenie woj. dolnośląskiego kontrole ww. agrofagów są prowadzone w różnych lokalizacjach, w których prowadzona jest uprawa roślin, na obszarze wszystkich 23 powiatów. Kontrolowane są m.in. szkółki roślin ozdobnych, uprawy kwiatów i warzyw pod osłonami, lasy, tartaki, parki, ogrody prywatne i publiczne, naturalne stanowiska roślin oraz centra ich dystrybucji. Inspektorzy WIORiN przeprowadzają m.in. ocenę wizualną roślin rosnących, bulw ziemniaków i drewna. W trakcie kontroli pobierają także próbki do badań laboratoryjnych. Badania laboratoryjne przeprowadzają laboratoria fitosanitarne Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa (oddziały Centralnego Laboratorium oraz Referencyjne Laboratorium Fitosanitarne w Toruniu).
Kontrole prowadzone są z uwzględnieniem analizy ryzyka biorąc pod uwagę możliwe drogi przeniknięcia danego agrofaga na tereny dotychczas przez niego nie opanowane, np. w przypadku nicienia-węgorka sosnowca (Bursaphelenchus xylophilus) planowanie kontroli uwzględnia miejsca składowania i przerobu drewna iglastego i opakowań drewnianych pochodzących z importu oraz Portugalii i Hiszpanii, w których stwierdzono obecność tego szkodnika. Inspektorzy poszukują objawów żerowania wektorów szkodnika, tj. żerdzianek, o obecności których świadczą owalne chodniki larwalne w drewnie, otwory wylotowe i trociny pod korą wysypujące się na zewnątrz, a także obecność grzybów siniznowych.
W przypadku niektórych szkodników owadzich, które mogą stanowić duże zagrożenie dla upraw w Polsce oraz w odniesieniu do których istnieje duże prawdopodobieństwo ich wystąpienia w kraju, kontrole są prowadzone także przy użyciu pułapek feromonowych , które mają za zadanie zwabiać szkodniki. Są one umieszczane przez Inspektorów w miejscach narażonych na przeniknięcie szkodnika. Kontrola obejmuje ocenę samej pułapki oraz ocenę wizualną roślin rosnących wokół pułapki.
Częścią Programu wieloletniego jest Program Single Market Program (SMP), który jest w części dofinansowywany przez Unię Europejską.
Na terenie woj. dolnośląskiego w bieżącym sezonie wegetacyjnym kontrolami objęte są 63 agrofagi, 31 agrofagów dotyczy Programu SMP. W ramach wykonywanych działań Inspektorzy kontrolują regularnie 71 pułapek do odłowu 11 różnych agrofagów. Ogółem w trakcie całego sezonu Inspektorzy w Oddziałach pobiorą 923 próby roślin, w tym bulwy ziemniaków, próby gleby, wody i drewna oraz przeprowadzą 2073 kontrole wizualne roślin.
Prowadzone w latach poprzednich kontrole doprowadziły do wykrycia takich agrofagów jak bakterie Clavibacter sepedonicus i Ralstonia solanacearum oraz nicienia Globodera rostochiensis i wirusa Tomato brown rugose friut virus.
Prowadzone działania kontrolne mają na celu zapewnić bezpieczeństwo fitosanitarne roślin oraz zapobiec rozprzestrzenianiu się agrofagów kwarantannowych.