06 Sierpnia 2024
Żerdzianki – czemu mogą być niebezpieczne? Drukuj
Podczas spaceru po lesie można zobaczyć zamocowane na pniach drzew iglastych dziwne „domki”. Są to pułapki feromonowe, które mają za zadanie wabić określone gatunki owadów. Pułapki feromonowe typu panelowego wykorzystywane są na przykład w działaniach poszukiwawczych do odławiania żerdzianek (Monochamus spp.). Są to chrząszcze z rodziny kózkowatych o wydłużonym ciele barwy czarnej lub ciemnobrunatnej, pokryte włoskami tworzącymi u poszczególnych gatunków charakterystyczny wzór. Osiągają 20-50 mm długości, a ich czułki mogą być 1,5 - 2,5 razy dłuższe od ciała. Rodzaj ten obejmuje ok. 130 gatunków i jest on rozprzestrzeniony na całym świecie, także na terytorium Polski. W Unii Europejskiej obowiązkowi zwalczania podlegają populacje pozaeuropejskie Monochamus spp. Działania poszukiwawcze prowadzone są ze względu na to, że chrząszcze te są wektorami agrofaga kwarantannowego, tj. nicieni węgorka sosnowca (Bursaphelenchus xylophilus), które powodują ogromne spustoszenia, głównie w drzewostanach sosnowych. Żerdzianki żerują na roślinach iglastych, zwłaszcza sośnie, świerku, jodle, daglezji czy modrzewiu. Zgodnie z art. 2 decyzji wykonawczej Komisji nr 2012/535/UE z dnia 26 września 2012 r. w sprawie środków nadzwyczajnych zapobiegających rozprzestrzenianiu się w Unii węgorka sosnowca, wszystkie państwa członkowskie UE mają obowiązek prowadzenia corocznych kontroli pod kątem występowania tego organizmu w roślinach podatnych, drewnie podatnym i korze podatnej oraz w wektorach, tj. w żerdziankach (Monochamus spp.). Wspomniane wyżej pułapki pozwalają na pozyskanie okazów postaci dorosłych żerdzianek występujących w środowisku naturalnym oraz przebadanie pod kątem obecności w ich ciele kwarantannowego nicienia – węgorka sosnowca. Pułapki kontroluje się min. co 2 tygodnie od momentu ich zainstalowania w okresie od czerwca do września. Działania te dofinansowywane są przez Unię Europejską w ramach realizacji Programu SMP (Single Market Program).
Fot. (J. Krasowska)
Fot. 1 - pułapka feromonowa
Fot. 2 i 3 - dorosłe chrząszcze na roślinach
Fot. 4 - chrząszcz odłowiony na pułapkę feromonową
Wszelkie treści zamieszczone na tej stronie internetowej (teksty, zdjęcia itp.) podlegają ochronie prawnej na podstawie przepisów ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. z 2019, poz. 1231 z późn. zm.). GIORiN wyraża zgodę na wykorzystanie całości lub części powyższej informacji, pod warunkiem podania źródła i odnośnika do adresu strony internetowej www.piorin.gov.pl.
