17 Października 2023
Monitoring pod kątem obecności grzybów. Drukuj
Monitoring pod kątem obecności grzybów z rodzaju Tilletia (T. caries, T. controversa) na terenie województwa podkarpackiego.
W ramach działań monitoringowych, zgodnie z wytycznymi Głównego Inspektora, na terenie całego kraju zaplanowano tej jesieni pobieranie prób ziarna pszenicy ze zbiorów 2023 oraz badania laboratoryjne pod kątem obecności grzybów z rodzaju Tilletia (Tilletia caries oraz Tilletia controversa).
Na terenie naszego województwa, inspektorzy wszystkich Oddziałów WIORiN w Rzeszowie pobiorą łącznie 135 prób ziarna pszenicy. Pobrane próby zostaną przekazane do badań laboratoryjnych, które będą prowadzone w Oddziale Centralnego Laboratorium GIORiN w Koszalinie.
Celem tego działania jest ocena aktualnej sytuacji fitosanitarnej w zakresie występowania w Polsce grzybów z rodzaju Tilletia spp. na potrzeby ewentualnego usprawnienia sposobu wykonania przedeksportowej kontroli fitosanitarnej.
W monitoringu przede wszystkim zostali uwzględnieni profesjonalni producenci wyprowadzający ziarno zbóż poza gospodarstwa, w tym producenci, którzy sprzedają ziarno dla dystrybutorów na cele eksportowe.
Grzyby z rodzaju Tilletia spp. to m.in. śnieć cuchnąca pszenicy (Tilletia caries) oraz śnieć karłowa pszenicy (Tilletia controversa) były już notowane na terenie kraju. Szczególnym zagrożeniem jest śnieć cuchnąca atakująca głównie pszenicę jarą i ozimą, choć można ją znaleźć również na jęczmieniu, życie, pszenżycie oraz niektórych trawach dzikich i uprawnych. Grzybnia rozwija się wewnątrz roślin, co sprawia, że w polu, podczas wegetacji porażone rośliny można rozpoznać dopiero na początku fazy formowania ziarniaków. Porażone kłosy mają potargany wygląd, a ziarniaki wypełnione grzybnią mają kolor oliwkowozielony, a następnie brązowy. Ponadto, gdy są już wypełnione zarodnikami, przyjmują beczułkowaty kształt i wydzielają charakterystyczny dla choroby zapach zepsutej ryby, który utrzymuje się długo po zbiorach.
Aktualnie nie ma fungicydów, które pozwoliłyby na istotne ograniczenie występowania śnieci w okresie wegetacji zbóż. Jedynym sposobem chemicznego zwalczania jest wysiew ziarna zaprawionego zalecanymi zaprawami, który eliminuje zarodniki znajdujące się na ziarniakach oraz chroni rośliny przed porażeniem powodowanym przez zarodniki występujące w glebie.
Aby zapobiec występowaniu grzybów z rodzaju Tilletia spp. zaleca się stosować kwalifikowany materiał siewny, wytworzony pod nadzorem PIORiN (poddany ocenie polowej i ocenie laboratoryjnej), który jest już zaprawiony odpowiednimi środkami ochrony roślin dopuszczonymi do stosowania ważnymi zezwoleniami wydanymi przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.