Próby gleby na obecność mątwików (Globodera spp.) i raka ziemniaka (Synchytrium endobioticum) Drukuj
Wiosna to czas, gdy inspektorzy PIORiN pobierają próby gleby z pól przeznaczonych pod uprawę ziemniaków w celu ustalenia ich statusu zdrowotności. Próby pobierane są w ramach monitoringu pod kątem organizmów kwarantannowych tj. mątwik ziemniaczany (Globodera rostochiensis), mątwik agresywny (Globodera pallida) oraz rak ziemniaka (Synchytrium endobioticum). Mątwiki to nicienie, których żerowanie przyczynia się do wytwarzania mniejszej liczby bulw o zredukowanych rozmiarach oraz występowanie na korzeniach, rzadziej bulwach, samic i cyst mątwików. Wewnątrz cyst znajdują się osobniki młodociane, które opuszczając ich wnętrze mogą porażać korzenie roślin żywicielskich. Na częściach nadziemnych obserwuje się placowo gorszy rozwój roślin – więdnięcie, żółknięcie, a nawet zamieranie całych roślin. Oba gatunki nicieni to bardzo poważne szkodniki ziemniaka, których wystąpienie mogłoby w znaczącym stopniu przyczynić się do zmniejszenia plonu i ograniczenia jakości bulw. Rak ziemniaka to choroba, której sprawcą jest grzyb Synchytrium endobioticum, objawiająca się powstawaniem na bulwach ziemniaków kalafiorowatych narośli, gniciem bulw oraz finalnie obniżeniem lub całkowitym zniszczeniem plonu. Na polach silnie zarażonych, przy wystąpieniu sprzyjających warunków tj. wilgotne i chłodne lato, grzyb może doprowadzić do całkowitego zniszczenia plonu.
Zarówno mątwiki jak i grzyb Synchytrium endobioticum mają status organizmów kwarantannowych, a cysty mątwików lub jak w przypadku raka ziemniaka - zarodni przetrwalnikowych mogą przetrwać w glebie przez kilkadziesiąt lat. Głównymi drogami rozprzestrzeniania tych organizmów są porażone sadzeniaki oraz podłoże przywierające do materiału rozmnożeniowego i maszyn rolniczych. Obowiązujące przepisy prawne mają na celu niedopuszczenie do zawleczenia ww. organizmów na nowe obszary oraz w przypadku wykrycia uniemożliwienie rozprzestrzeniania się z zarażonych pól. W tym celu właśnie pobierane są monitoringowo próby u producentów zajmujących się uprawą ziemniaków. Próby gleby pobierane są zgodnie z obowiązującą metodyką, z miejsc równomiernie rozmieszczonych na całej powierzchni wyznaczonych pól. Pobieranie prób odbywa się przy pomocy laski Egnera - przyrządu do pobierania próbek gleby o średnicy kanału 2 cm, pozwalającego uzyskiwać próby glebowe z głębokości do 20 cm. Po odpowiednim przygotowaniu próbek, trafiają one do poszczególnych Laboratoriów Głównego Inspektoratu Ochrony Roślin i Nasiennictwa, gdzie następnie zostają przebadane.