14 Września 2023
Bactericera cockerelli - monitoring z wykorzystaniem pułapki Drukuj
Bactericera cockerelli (Šulc.) to owad pochodzący z Ameryki Północnej (płd.-zach. część USA oraz płn. Meksyk), wykryty w niektórych krajach Ameryki Południowej i Kanady oraz został zawleczony do Australii i Nowej Zelandii. Jest to gatunek ciepłolubny. W Unii Europejskiej podlega obowiązkowi zwalczania. Informacje na temat tego gatunku oraz innych agrofagów szkodliwych można znaleźć na stronie internetowej EPPO Global Database: https://gd.eppo.int/
W Polsce, w ramach programu Single Market Programme, przeprowadzane są działania poszukiwawcze Bactericera cockerelli. Celem prowadzenia lustracji jest wykrycie potencjalnych ognisk występowania gatunku w naszym kraju. Działania poszukiwawcze mają określić status i miejsce występowania lub wykluczenie obecności.
B. cockerelli jest pluskwiakiem równoskrzydłym z rodziny bolanicowatych, który atakuje przede wszystkim rośliny z rodziny psiankowatych. Najchętniej żeruje na gatunkach uprawnych takich jak: ziemniak (Solanum tuberosum), pomidor (Solanum lycopersicum), papryka (Capsicum annuum, C. futescens), oberżyna (Solanum melongena), tytoń (Nicotiana tabacum) oraz gatunki dziko rosnące; również na roślinach powojowatych (Convulvulaceae), takich jak powój polny (Convulvulus arvensis) i wilec ziemniaczany (Ipomoea batatas).
W 2023 r. województwo opolskie prowadziło monitoring występowania szkodnika Bactericera cockerelli w dwóch powiatach: nyskim i oleskim. Lokalizacje pułapek do odłowu tego agrofaga wytypowano na podstawie oceny ryzyka, które związane jest z możliwością zawleczenia owadów podczas importu. Z tego względu pułapki rozstawiane są w okolicach szlaków komunikacyjnych, a także u podmiotów mających związek z importem lub produkcją roślin żywicielskich.
W powiecie oleskim pułapkę lepową zainstalowano w Boroszowie nad uprawą roślin pomidorów o pow. 0,003 ha. Odległość od szlaków komunikacyjnych – 50 m droga gminna, 200 m DW487; Roślinność jednogatunkowa; w najbliższym sąsiedztwie rośliny żywicielskie – ziemniaki o pow. 0,25 ha. Monitoring z użyciem pułapki lepowej trwał od 05.06.2023 r. do 08.09.2023 r. Kontrola stanowiska w uprawie pod osłonami odbywała się nie rzadziej niż co 2 tygodnie. Próbki do badania laboratoryjnego stanowiły owady odłowione w pułapce. Do badań laboratoryjnych przesłano 3-krotnie wkład lepowy pułapki z przyklejonymi owadami.
Owad dorosły B. cockerelli ma długość ciała ok. 2,5–3 mm. Skrzydła są przeźroczyste, w spoczynku ułożone daszkowato nad ciałem. Czułki umiarkowanie długie, prawie tej długości co tułów. Barwa od jasnozielonej do ciemnozielonej i brązowej, a także szarej i czarnej. Na głowie i tułowiu są widoczne linie w kolorze białym lub żółtym. Na pierwszym i ostatnim członie odwłoka znajdują się białawe pasy. Pełna identyfikacja jest możliwa w oparciu o analizę cech budowy owadów dorosłych w warunkach laboratoryjnych.
Objawy występowania można znaleźć na nadziemnych częściach rośliny. Jaja składane są głównie na dolnej lub górnej stronie liści. Larwy są najczęściej umiejscowione na spodniej stronie liści oraz w różnych zakamarkach rośliny. Dorosłe owady są bardzo aktywne, bardzo dobrze latają, mogą skakać. Larwy oraz owady dorosłe wydalają białe, ziarenkowate odchody. Symptomy obecności tego szkodnika to chlorozy, wybrzuszenia, rolowanie oraz purpurowienia liści, skracanie i grubienie międzywęźli. Uszkodzenia roślin poprzez żerowanie Bactericera cockerelli powodują liczne straty w plonie.
Artykuł opracowano na podstawie wytycznych do prowadzenia działań poszukiwawczych w celu wykrycia obecności Bactericera cockerelli (Šulc.) z 2023 roku, informacji z ulotek PIORiN, doświadczenia i wiedzy terenowej.
na zdjęciu...
na zdjęciu...