Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa

Raport nr 29 nowe zagrożenia fitosanitarne dla Polski - streszczenie Drukuj

Objawy porażenia...

Dorosły chrząszcz...

1. Callidiellum villosulum  jest chrząszczem z rodziny kózkowatych (Cerambycidae), który w krajach Unii Europejskiej nie podlega obowiązkowi zwalczania. Gatunek ten jak dotąd był notowany na różnych drzewach iglastych. Szkodnik był przechwytywany w wyrobach z drewna pochodzących z Chin, importowanych do różnych krajów nieeuropejskich (Australia, Japonia, Kanada, USA). W 2013 r. miało miejsce pierwsze jego przechwycenie w Europie (Malta) na wyrobach drewnianych pochodzących z Chin. W  2019 r. w Lotaryngii (Francja) stwierdzono obecność chrząszczy szkodnika w domkach (klatkach) dla gryzoni wykonanych z drewna iglastego pochodzących z Chin, oferowanych do sprzedaży w dwóch sklepach zoologicznych. W 2019 r. gatunek ten został stwierdzony po raz pierwszy w Polsce, w dwóch sklepach zoologicznych w Warszawie i Krakowie w mostkach dla gryzoni. Callidiellum villosulum  jest chrząszczem z rodziny kózkowatych (Cerambycidae), który w krajach Unii Europejskiej nie podlega obowiązkowi zwalczania. Gatunek ten jak dotąd był notowany na różnych drzewach iglastych. Szkodnik był przechwytywany w wyrobach z drewna pochodzących z Chin, importowanych do różnych krajów nieeuropejskich (Australia, Japonia, Kanada, USA). W 2013 r. miało miejsce pierwsze jego przechwycenie w Europie (Malta) na wyrobach drewnianych pochodzących z Chin. W  2019 r. w Lotaryngii (Francja) stwierdzono obecność chrząszczy szkodnika w domkach (klatkach) dla gryzoni wykonanych z drewna iglastego pochodzących z Chin, oferowanych do sprzedaży w dwóch sklepach zoologicznych. W 2019 r. gatunek ten został stwierdzony po raz pierwszy w Polsce, w dwóch sklepach zoologicznych w Warszawie i Krakowie w mostkach dla gryzoni.

2. Hirshmanniella caudacrena jest nicieniem, który poraża ryż (Oryza sativa) oraz różne rośliny wodne, wliczając w to akwariowe. W krajach Unii Europejskiej gatunek ten podlega obowiązkowi zwalczania jako jeden z nicieni z rodzaju Hirschmanniella (jest to agrofag kwarantannowy w UE).  Występuje on w krajach strefy klimatu tropikalnego Azji, Afryce i Ameryce. Był on przechwytywany  na roślinach akwariowych importowanych do  krajów europejskich, w tym na roślinach z rodzajów Vallisneria i Cryptoryne sprowadzanych do Polski z Singapuru i  Tajlandii. W styczniu 2023 r. nicienia stwierdzono w uprawie roślin akwariowych do sadzenia z rodzaju Vallisneria uprawianych w Danii. Wszystkie rośliny w uprawie zostały zniszczone, lecz część roślin została uprzednio sprzedana do innych Państw Członkowskich, stąd służbom ochrony roślin tych krajów przekazano informację w wykryciu szkodnika. W konsekwencji nicienia stwierdzono na takich roślinach w Niemczech. Ponadto, nicień został stwierdzony 2023 r. w Szwajcarii na roślinach Vallisneria spp. sprowadzonych w listopadzie 2022 z Państwa Członkowskiego UE.

3. Meloidogyne enterolobii  jest nicieniem, który w krajach Unii Europejskiej podlega obowiązkowi zwalczania (jest to agrofag kwarantannowy w UE).  Poraża on wiele gatunków roślin zielnych i zdrewniałych. Nicień ten jest notowany w Afryce, Amerykach: Północnej, Środkowej i Południowej (Brazylia, Wenezuela) i Australii. W Europie nicień został po raz pierwszy stwierdzony w 2002 r. we Francji, w szklarniowej uprawie pomidora (ognisko zlikwidowano). W 2008 r. został on stwierdzony w dwóch uprawach szklarniowych (odpowiednio ogórka i pomidora) w Szwajcarii i nadal notuje się jego występowanie w tym kraju. W 2017 r. stwierdzono nicienia w Portugalii na uprawianych w prywatnych ogrodach roślinach ozdobnych, a w 2023 r. nicienia stwierdzono w Holandii w uprawie figowca tępego (Ficus microcarpa). Następnie wykryto nicienia we Włoszech na jednej roślinie figowca tępego z partii sprowadzonej z Holandii, a pochodzącej z Chin.

4. Hishimonus phycitis jest owadem – pluskwiakiem z rodziny Cicadelidae. który w krajach Unii Europejskiej podlega obowiązkowi zwalczania (jest to agrofag kwarantannowy w UE).  Występuje on w Azji. Żywicielami szkodnika są oberżyna (Solanum melongena), pomidor (Solanum lycopersicum), marchew (Daucus carota), arbuz (Citrullus lanatus), lucerna (Medicago sativa), rzodkiew zwyczajna (Raphanus sativus), cytrusy (Citrus spp.) i inne rośliny uprawiane w strefie klimatu ciepłego, w tym rośliny ozdobne. W 2023 r. wykryto szkodnika w Holandii w dwóch szklarniach w tej samej lokalizacji na roślinach tropikalnych z rodzajów Hibiscus (hibiskus), Cecropia (cekropka), Lantana, Codiaeum (kroton) i z gatunku Theobroma cacao (kakaowiec właściwy). Rośliny te nie były przeznaczone do sprzedaży, ani dalszego przemieszczania w Unii.

5. Hypothenemus eruditus jest chrząszczem z podrodziny kornikowate (Coleoptera: Curculionidae: Scolytinae). W krajach Unii Europejskiej gatunek H. eruditus podlega obowiązkowi zwalczania w ramach kategorii kornikowate (Scolytinae) nieeuropejskie.. Poraża on szereg gatunków zdrewniałych roślin liściastych, a rzadziej iglastych. Występuje w Azji (Chiny, Japonia, Korea, Rosja (część dalekowschodnia), Tajwan). Gatunek ten jest spotykany i uważany jest za zadomowionego się w kilku krajach europejskich (Chorwacja, Francja, Hiszpania, Malta, Portugalia, Rosja, Ukraina i Włochy). Ponadto był on notowany pod osłonami w Wielkiej Brytanii i odłowiony w Szwajcarii przy zastosowaniu pułapek.

6. Afidorodny wirus żółtaczki dyniowatych (Cucurbit aphid-borne yellows virus)  występuje w Azji, Afryce, Ameryce Północnej, Ameryce Południowej (Brazylia) i kilku krajach europejskich (Francja, Grecja, Hiszpania, Polska, Serbia, Słowacja, Turcja i Włochy). W Polsce wirus był notowany w latach 2018-2019. W uprawach gruntowych cukinii (Cucurbita pepo convar. giromontiina), na terenie województwa wielkopolskiego i kujawsko-pomorskiego. W części badanych roślin  zaobserwowano współwystępowanie też innych wirusów. W krajach Unii Europejskiej wirus ten nie podlega obowiązkowi zwalczania (nie jest to agrofag kwarantannowy w UE).

Pełny tekst raportu nr 29 znajduje się pod linkiem: http://piorin.gov.pl/zdrowie-roslin/nowe-zagrozenia/

Wszelkie treści zamieszczone na tej stronie internetowej (teksty, zdjęcia itp.) podlegają ochronie prawnej na podstawie przepisów ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. z 2019, poz. 1231 z późn. zm.). GIORiN wyraża zgodę na wykorzystanie całości lub części powyższej informacji, pod warunkiem podania źródła i odnośnika do adresu strony internetowej piorin.gov.pl.