Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa

Dziękczynienie dla patronki ziemi Drukuj

W polskiej i europejskiej tradycji ludowej Matka Boska - patronka dnia 15 sierpnia, czczona jest także jako patronka ziemi będącej w najbujniejszym rozkwicie, patronka ziół, kwiatów, owoców i zbóż. Dlatego właśnie nazywana bywa Zielną (w Polsce), Korzenną (w Czechach), Kwietną (w Niemczech - w Bawarii i Nadrenii) czy Żytnią (w Estonii). We wszystkich tych krajach, w dniu sierpniowego maryjnego święta, składa się Matce Bożej w ofierze płody ziemi: zioła, kwiaty, zboża, warzywa i owoce.

Bukiety święcone w polskich kościołach 15 sierpnia, w zależności od regionu i zwyczaju noszą nazwę ziela, równianki, kępki, ograbki, rózgi lub rózgi ograbkowej. Układano je tradycyjnie z ziół leczniczych oraz kwiatów polnych i ogrodowych, zgodnie z przysłowiem „W sierpniu każdy kwiat woła - zanieś mnie do kościoła”. Do bukietu wkładano także kłosy zbóż, len, makówki i konopie oraz różne warzywa i owoce: marchew, nabity na patyk ziemniak lub jabłko, gałązkę z późnymi wiśniami, gałązki leszczynowe z orzechami, a więc wszystkie ważne dla ludzi i zwierząt płody ziemi.

Wierzono powszechnie, że poświęcony w kościele bukiet nabiera niezwykłych właściwości leczniczych. W drodze powrotnej z kościoła pozostawiano ziele w bruzdach zagonów, aby szkodniki nie zagrażały warzywom lub zabierano bukiet do domu i tam przechowywano go pieczołowicie, najczęściej za świętym obrazem. Zioła z bukietu dodawano do różnego rodzaju domowych herbat i wywarów stosowanych w leczeniu ludzi i zwierząt gospodarskich. Okadzano nimi izbę i obejście dla ochrony przed burzą, pożarem i epidemią groźnych chorób zakaźnych. Większość tych praktyk z ziołami odeszło już w przeszłość, ale dotychczas wiele osób, zwłaszcza mieszkających na wsi, w dniu Matki Boskiej Zielnej święci w kościele kolorowe bukiety z kwiatów, kłosów i rozmaitych ziół.