28 Maja 2020
"DONIESIENIA Z PÓL I OGRODÓW, CZYLI CO W TRAWIE PISZCZY". Ochojnik świerkowiec i ochojnik świerkowo-modrzewiowy. Drukuj
Towarzyszymy roślinom uprawnym i ozdobnym już od ich narodzin, bo to My nadzorujemy wytwarzanie zdrowego i dobrej jakości materiału siewnego i rozmnożeniowego. Towarzyszymy im w ciągu ich życia poprzez nadzór nad ich zdrowiem i poprawnym stosowaniem "leków" na różne przypadłości czyli środków ochrony roślin. Kiedy dojrzewają i pięknieją, oddajemy je do Państwa rąk, aby powstało coś pysznego albo coś pięknego...
Czasami szyszka nie jest szyszką a puch nie jest puchem…czego to owady nie zrobią by się dobrze przed nami ukryć…
Pod puchową wiosenną kołderką- ochojniki twórcy fałszywych szyszek
Piękne, dorodne iglaki w ogrodzie, to powód do dumy każdego gospodarza. Jednak kiedy w naszej oazie zieleni pojawią się niechciani goście, zachodzimy w głowę co z nimi zrobić. Gorzej że zostają na dłużej…
Kwiecień to czas w którym na naszych drzewostanach świerkowych i modrzewiowych, pojawia się mały pluskwiak należący do gatunku mszyc, mowa o ochojniku (świerkowcu lub świerkowo-modrzewiowmy).
Ochojniki są mszycami z rodziny ochojnikowatych, występują na ozdobnych drzewach i krzewach iglastych. Cechą charakterystyczną tych pluskwiaków równoskrzydłych jest pokrywająca je woskowa, biała wydzielina, pod którą szkodniki żerują i rozmnażają się. Zasiedlają i uszkadzają wiele gatunków iglaków, przy czym mogą być dwudomowe (dwudomne), lub jednodomowe (jednodomne).
Ochojniki świerkowo-modrzewiowe pojawiają się przez cały rok na modrzewiu (Larix spp.) i podobnie, z wyłączeniem miesięcy letnich na świerku (Picea spp.). Na świerku zimują samice, na modrzewiu larwy. Gatunek występujący w całej Europie oraz Ameryce Pn., dokąd został prawdopodobnie zawleczony z sadzonkami. W Polsce występuje na obszarze całego kraju, lokalnie bardzo liczny.
Cykl rozwojowy: Jest to mszyca dwudomna, o skomplikowanym cyklu rozwojowym, zasiedlająca przemiennie świerk oraz modrzew. Przelatujące z modrzewia formy uskrzydlone ochojnika świerkowo-modrzewiowego dają początek osobnikom płciowym. U podstawy pączków świerka ich samice składają pojedyncze jaja, z których rozwija się nowe pokolenie zimujących samic. Wiosną samice te składają liczne jaja. Wylęgające się z nich larwy które przykryte są gęstym białym puchem żerują na pączkach, w wyniku czego z uszkodzonych pąków, pod wpływem śliny owada rozwijają się na końcu pędu charakterystyczne, szyszkowate galasy (nibyszyszki). Galasy te występują zawsze na wierzchołkach tegorocznych pędów, a znajdujące się w ich wnętrzu komory zasiedlane są przez rozwijające się larwy mszyc. Pod koniec czerwca uskrzydlone samice opuszczają świerk i przelatują na modrzew. Tam z kolejnych jaj wylęgają się larwy, które żerują do jesieni wysysając soki z igieł. Po przezimowaniu w łuskach krótkopędów przeobrażają się one w bezskrzydłe samice składające liczne jaja. Wylęgające się z nich masy larw powodują najbardziej widoczne uszkodzenia modrzewia. Opanowane igły żółkną, zaginają się kolankowato i masowo zamierają. W miarę rozwoju kolonii część mszyc przeobraża się w formy uskrzydlone, które ponownie przelatują na świerki.
Znaczenie: W wielu rejonach kraju gatunek ten wykazuje tendencje do częstych, masowych pojawów. W parkach i ogrodach miejskich szczególnie niebezpieczny jest on dla młodych modrzewi. Jego masowe wiosenne żerowanie prowadzi do deformacji oraz szybkiego żółknięcia i zamieranie igieł. Silnie opanowane pędy zasychają, lub robią takie wrażenie przez resztę sezonu letniego. Nieliczne galasy rozwijające się na świerku zwykle nie powodują większych problemów. W przypadku masowego opanowania młodych drzewek na plantacjach choinkowych, lub w ogrodach i parkach ich obecność może jednak prowadzić do deformacji pędów.
Zwalczanie: Jednym z zalecanych rozwiązań profilaktycznych jest unikanie sadzenia świerków w pobliżu modrzewi. W przypadku masowego pojawu tego szkodnika na plantacjach zalecane jest przeprowadzenie wczesną wiosną, przed pękaniem pąków, oprysku pędów modrzewia preparatami zawierającymi oleje parafinowe. Ma to na celu zwalczenie zimujących larw. W późniejszym okresie wiosennym można stosować preparaty kontaktowe przeciwko masowo występującym larwom, lub wczesnym latem preparaty systemiczne przeciwko trudnym do zwalczania osobnikom pokrytym woskowym nalotem. Do tej pory nie zdołano opracować skutecznych metod biologicznych mogących znaleźć zastosowanie w zwalczaniu tego szkodnika.
Ochojnik świerkowiec w porównaniu z ochojnikiem świerkowo-modrzewiowym żeruje wyłącznie na świerku. Występuje na różnych gatunkach świerków: świerku pospolitym, świerku białym, świerku ajańskim, świerku japońskim, świerku sitkajskim.
Cykl rozwojowy: Larwy zimują w pobliżu pąków. Wiosną po przezimowaniu larwy wysysają soki z igieł i pędów, tworząc pod wpływem śliny na młodych pędach galasy z licznymi, małymi komorami. Wyrosłe z larw samice od połowy maja składają dużą ilość jaj (do 200), z których lęgnie się następne pokolenie. Larwy tego pokolenia przenoszą się do komórkowatych galasów powstałych przez założycielki rodu. Galasy wielkości orzecha włoskiego przypominają w zarysach owoc ananasa o białozielonym ubarwieniu z czerwonym deseniem. Larwy żerują do sierpnia i rozwijają się wewnątrz galasów osiągając stadium nimfy. Po wyjściu na zewnątrz przeobrażają się w formy uskrzydlone, które składają jaja na igłach. W ciągu roku rozwijają się tylko dwa pokolenia szkodnika.
Znaczenie: Galasy tworzą się z jednej strony pędu lub obejmują cały obwód pędu, otwierają się w lata oraz brązowieją. Zamarłe galasy deformujące pęd utrzymują się na nim przez wiele lat. Nieliczne galasy rozwijające się na świerku zwykle nie powodują większych problemów. W przypadku masowego opanowania młodych drzewek na plantacjach choinkowych, lub w ogrodach i parkach ich obecność może jednak prowadzić do deformacji pędów.
Zwalczanie: Podobnie jak w przypadku ochojnika świerkowo-modrzewiowego można stosować preparaty kontaktowe przeciwko masowo występującym larwom, lub wczesnym latem preparaty systemiczne przeciwko trudnym do zwalczania osobnikom pokrytym woskowym nalotem. Trzeba usuwać galasy, od wiosny do połowy czerwca, zanim się otworzą i uwolnią nimfy.
Opracowanie i fotografie Alina Zielińska WIORiN Katowice Oddział Bielsko-Biała
Współpraca Elżbieta Budzikur-Ramza WIORiN Katowice Laboratorium Wojewódzkie
Źródło:
Wszelkie treści zamieszczone na tej stronie internetowej (teksty, zdjęcia itp.) podlegają ochronie prawnej na podstawie przepisów ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. z 2019, poz. 1231 z późn. zm.). GIORiN wyraża zgodę na wykorzystanie całości lub części powyższej informacji, pod warunkiem podania źródła i odnośnika do adresu strony internetowej www.piorin.gov.pl.
Larwy na pąkach...
Wiosenne złoża jaj...
Deformacja igieł -...
Żerujące larwy...
Ananasowaty galas u...