04 Maja 2020

"DONIESIENIA Z PÓL I OGRODÓW, CZYLI CO W TRAWIE PISZCZY". Mszyce na porzeczkach. Drukuj

 

 

Towarzyszymy roślinom uprawnym i ozdobnym już od ich narodzin, bo to My nadzorujemy wytwarzanie zdrowego i dobrej jakości materiału siewnego i rozmnożeniowego. Towarzyszymy im w ciągu ich życia poprzez nadzór nad ich zdrowiem i poprawnym stosowaniem "leków" na różne przypadłości czyli środków ochrony roślin. Kiedy dojrzewają i pięknieją, oddajemy je do Państwa rąk, aby powstało coś pysznego albo coś pięknego...

 

 

Skąd tyle mrówek na roślinach?  Czyli kolejnych parę słów o mszycach…

 

MSZYCE NA PORZECZKACH

 

Wiosna już w pełni, pogoda jest dla nas łaskawa, więc częściej wychodzimy do naszych przydomowych ogrodów, czy wybieramy się na działki, oczywiście zachowując wszystkie zasady poruszania się w tym skomplikowanym czasie. Aby się zrelaksować chętnie obserwujemy, jak rozwijają się soczyście zielone liście krzewów owocowych i z niecierpliwością czekamy na owoce. Na pędach porzeczek możemy zauważyć mrówki, które żwawo przemieszczają się wśród wierzchołków roślin. Co przyciąga mrówki na krzewy porzeczek, skoro nie ma jeszcze owoców? Otóż mrówki „opiekują się” mszycami, które wiosną atakują młode liście i niezdrewniałe pędy. Możemy je dostrzec najczęściej na spodniej stronie liści. Innym charakterystycznym objawem występowania mszyc na porzeczkach są powstające na zaatakowanych liściach wybrzuszenia, które często przybierają charakterystyczny karminowy kolor. Mszyce to niewielkie, żerujące w dużych koloniach owady i to jest ich siłą i naszym problemem. Te, które możemy spotkać na porzeczkach od marca do lipca, mają żółtą bądź zieloną barwę i należą do następujących gatunków:  mszyca porzeczkowa, mszyca porzeczkowo-czyściecowa, mszyca porzeczkowo-sałatowa, mszyca porzeczkowo-poziewnikowa, mszyca porzeczkowo-mleczowa i porzeczkowo - szelążnikowa. Owady te wysysają soki z komórek roślin, co w konsekwencji może spowodować zahamowanie wzrostu młodych pędów i negatywnie wpłynąć na jakość i ilość plonu. Zaatakowane przez mszyce rośliny z reguły zakładają mniej pąków kwiatowych na następny rok, słabiej rosną, zamierają podczas suszy lub przemarzają zimą. Szkodliwość mszyc to nie tylko uszkodzenia roślin. Na produkowanej przez nie spadzi rozwijają się grzyby sadzakowe, które ograniczają proces fotosyntezy i utrudniają roślinie wymianę gazową. Mszyce mogą być również wektorami groźnych wirusów, na których zwalczanie nie ma skutecznego sposobu.

Wróćmy jednak do tematu mrówek. Niektóre gatunki mszyc żyją w symbiozie z mrówkami Dlaczego chronią one mszyce przed drapieżnikami? Mszyce wydzielają słodką, lepką substancję, zwaną „rosą miodową” lub „spadzią”, która zawiera znaczne ilości cukrów i aminokwasów i   stanowi atrakcyjne pożywienie dla mrówek. To nie koniec owadziej współpracy. Wydzieliny mszyc w połączeniu z sokiem roślinnym wyciekającym z uszkodzonych tkanek tworzą tzw. spadź. Jest ona zbierana przez pszczoły, a wytworzone z niej miody zwane są miodami spadziowymi. I tylko z tego powodu możemy czasami spojrzeć na mszyce nieco bardziej przychylnym okiem. Mszyce na porzeczkach to głównie mszyce dwudomowe co mocno komplikuje ich zwalczanie w aspekcie dłuższego czasu. U mszyc dwudomowych część rozwoju przebiega na porzeczkach a kolejny etap na drugim żywicielu.  W zależności od gatunku mogą to być: rośliny z rodziny jasnotowatych (szczególnie różne gatunki czyśćca i niektóre jasnoty), sałata, poziewnik i szelężnik (na nim żeruje w kwiatach). Należałoby zwrócić uwagę i na te rośliny w ogrodzie i zwalczać również na nich mszyce które zimują i wylatują na porzeczki wiosną.

Populację mszycy można ograniczyć przez wycinanie i usuwanie zaatakowanych wierzchołków pędów. Najlepszym sposobem zwalczania tego szkodnika jest jednak wykonanie oprysku środkiem ochrony roślin od razu po zauważeniu pierwszych mszyc. Nie dopuścimy w ten sposób do rozwinięcia się całej kolonii. Skuteczną bronią na mszyce są również preparaty, które możemy wykonać w domu, używając do tego np. wywaru z cebuli, tytoniu, pokrzyw, wrotyczu lub wyciągu z czosnku. Naturalnymi wrogami mszyc są owady takie jak biedronki czy złotooki. Zawsze pamiętamy o właściwym zgodnym z etykietą stosowaniu środków ochrony roślin i priorytetowym traktowaniu zapylaczy poprzez stosowanie insektycydów jedynie wieczorem lub wczesnym rankiem.

Jak już pozbędziemy się z ogrodu mszyc, to nie pozostaje już nic innego, jak czekać na upragnione, pyszne owoce, którymi możemy się cieszyć zarówno na świeżo, jak i używać do przetworów, które w zimowe dni przypomną nam o ciepłych promieniach letniego słońca. Przepisów na różne owocowe pyszności proszę szukać na naszych stronach latem…..

 

Malwina Sadowska – WIORiN Katowica, Oddział Gliwice

Fotografie autorstwa Pani Katarzyny Miszczak - WIORiN Katowice, Oddział Gliwice i Pani Zofii Ziebury Oddział Pszczyna

 

Wszelkie treści zamieszczone na tej stronie internetowej (teksty, zdjęcia itp.) podlegają ochronie prawnej na podstawie przepisów ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. z 2019, poz. 1231 z późn. zm.). GIORiN wyraża zgodę na wykorzystanie całości lub części powyższej informacji, pod warunkiem podania źródła i odnośnika do adresu strony internetowej www.piorin.gov.pl.

Mszyca porzeczkowa (Aphis schneideri)
Mszyca porzeczkowa...
Mrówki uwijające się w kolonii mszyc.
Mrówki uwijające...
Objawy żerowania mszyc.
Objawy żerowania...
Objawy żerowania mszyc.
Objawy żerowania...