07 Listopada 2022
Urzędowe kontrole gleby pod kątem występowania nicieni Drukuj
Urzędowe kontrole gleby pod kątem występowania nicieni Globodera pallida (Stone) Behrens i Globodera rostochiensis (Wollenweber) Behrens
Gleba jest miejscem bytowania ogromnej ilości organizmów glebowych, od tych niewidocznych okiem nieuzbrojonych, po duże, dobrze widziane. Dużą grupę fauny glebowej stanowią nicienie. Wyróżniamy wśród nich gatunki pożyteczne, które żywią się bakteriami, glonami, grzybami i drobnymi zwierzętami glebowymi, inne żyją saprofitycznie, są także gatunki będące agrofagami szkodliwymi dla roślin. Mogą one nakłuwać rośliny z zewnątrz
i żerować w jednym miejscu lub wnikać do tkanek i przemieszczać się po nich. Niektóre gatunki nicieni wprowadzają do wnętrza komórek roślinnych enzymy, wywołujące nadmierny rozrost komórek i powstawanie różnego rodzaju wyrośli.
Objawy porażenia roślin przez nicienie są trudne do zdiagnozowania na podstawie jedynie oględzin roślin, mogą być mylone z innymi chorobami lub następstwami błędów agrotechnicznych. Nicienie występują zazwyczaj placami, zasiedlone rośliny są zahamowane we wzroście, żółkną, w upalne dni więdną. Często obecność nicieni zmienia metabolizm roślin, zachwianiu ulega równowaga substancji wzrostowych. Innym typem reakcji roślin jest rozszerzająca się nekroza i czernienie zaatakowanych tkanek połączona z degradacją systemu korzeniowego.
Nicienie z rodzaju Globodera są groźnymi szkodnikami roślin. Występują wśród nich gatunki objęte przepisami: Globodera pallida (Stone) Behrens (mątwik agresywny) i Globodera rostochiensis (Wollenweber) Behrens (mątwik ziemniaczany), których roślinami żywicielskimi są: ziemniak, pomidor, oberżyna i inne rośliny z rodziny psiankowatych. Agrofagi te rozprzestrzeniają się wraz z glebą, np. towarzyszącą materiałom roślinnym przeznaczonym do sadzenia. Pracownicy WIORiN Kielce z Oddziału w Sandomierzu przypominają podmiotom wpisanym do Urzędowego Rejestru Podmiotów Profesjonalnych
o obowiązku badania gleby przeznaczonej pod uprawę roślin wymienionych w Rozporządzeniu Wykonawczym Komisji (UE) 2022/1192 z dnia 11 lipca 2022 r. ustanawiającym środki w celu zwalczania i zapobiegania rozprzestrzenianiu się Globodera pallida (Stone) Behrens i Globodera rostochiensis (Wollenweber) Behrens. Zgodnie z ww. aktem prawnym w punktach produkcji, w których mają być sadzone lub przechowywane rośliny wymienione w załączniku I przeznaczone do ponownego sadzenia lub ziemniaki przeznaczone do produkcji bulw ziemniaków przeznaczonych do sadzenia powinna być przeprowadzona urzędowa kontrola połączona z pobieraniem prób. Do roślin wymienionych
w załączniku I należą: rośliny posiadające korzenie: Solanum lycopersicum L. (pomidor), Solanum melongena L., (oberżyna), inne rośliny posiadające korzenie: Allium porrum L. (por), Asparagus officinalis L. (szparag lekarski), Beta vulgaris L. (burak zwyczajny), Brassica spp. (kapusta), Capsicum spp. (papryka), Fragaria L. (truskawka), cebule, bulwy i kłącza: Allium ascalonicum L. (cebula szalotka), Allium cepa L. (cebula zwyczajna), Dahlia spp. (dalia), Gladiolus Tourn. Ex L. (mieczyk), Hyacinthus spp. (hiacynt), Iris spp. (kosaciec), Lilium spp. (lilia), Narcissus L. (narcyz), Tulipa L. (tulipan).
Urzędowe kontrole występowania Globodera pallida (Stone) Behrens i Globodera rostochiensis (Wollenweber) Behrens w punktach produkcji, w których mają być sadzone lub przechowywane rośliny wymienione
w załączniku I ww. rozporządzenia, przeznaczone do ponownego sadzenia lub ziemniaki przeznaczone do produkcji bulw ziemniaków przeznaczonych do sadzenia przeprowadzane są przez inspektorów PIORiN na zlecenie podmiotu.