22 Października 2020
Węgorek sosnowiec – groźny szkodnik lasów iglastych Drukuj
Międzynarodowy Rok Zdrowia Roślin 2020 jest doskonałą okazją do przypomnienia znaczenia zdrowia roślin dla ochrony lasów. Rośliny są fundamentalną częścią życia na Ziemi. Pochłaniając ogromne ilości dwutlenku węgla, rośliny produkują tlen, którym oddychamy. Jednak na zdrowie roślin czyha wiele zagrożeń.
Praktycznie wszystkie kraje świata, na terytorium których rosną lasy iglaste, bronią się przed węgorkiem sosnowcem (Bursaphelenchus xylophilus) – groźnym nicieniem atakującym drzewa iglaste. Jest niebezpieczny szczególnie dla lasów sosnowych, powodując ich szybkie zamieranie. Może atakować także inne drzewa iglaste takie jak świerk, jodła, daglezja, modrzew. Na mniejsze odległości przenoszony jest przez owadzie szkodniki drewna, głównie przez chrząszcze żerdzianek (Monochamus spp.). Na duże odległości między krajami i kontynentami przenoszony jest z drewnem i drewnianym materiałem opakowaniowym (DMO). Międzynarodowa Konwencja Ochrony Roślin (ICCP) opracowała dla DMO specjalny standard (ISPM nr 15) określający zabiegi jakim powinno być poddane drewno, aby mieć pewność, że jest ono wolne od węgorka sosnowca. Potwierdzeniem przeprowadzonego zabiegu jest wypalenie na każdym opakowaniu odpowiedniego znaku zawierającego kod kraju, numer producenta i rodzaj zatwierdzonego działania. W Polsce zakłady chcące produkować takie opakowania po spełnieniu odpowiednich wymagań otrzymują specjalne certyfikaty wydawane przez Instytut Technologii Drewna. Zgodnie z ustawą o ochronie roślin przed agrofagami nadzór nad tymi zakładami sprawuje Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin. Muszą też być wpisane do rejestru podmiotów profesjonalnych prowadzonego przez Wojewódzkiego Inspektora.
W całym kraju na szeroką skalę przeprowadza się kontrole zdrowotności i pobiera próby w celu wykrycia węgorka. Pod nadzorem WIORiN Gdańsk Oddział w Kościerzynie znajdują się cztery zakłady posiadające certyfikat IPPC w produkcji DMO. Inspektorzy przeprowadzają również lustracje poszukiwawcze i pobierają próby na terenie nadleśnictw: Kartuzy, Kościerzyna, Lipusz, Kolbudy i Starogard. Szuka się drzew z objawami węgorka sosnowca oraz drzew opanowanych przez żerdzianki, które pojawiają się w naszych lasach. Rozwieszane są także specjalne pułapki z wabikiem feromonowym do ich połowu. Niedawno odłowiono żerdziankę sosnówkę (Monochamus galloprovincialis). Próby na obecność węgorka sosnowca pobierane są również z materiałów opakowaniowych towarzyszących towarom z innych państw w hurtowniach, magazynach, zakładach, a także w tartakach. Pod nadzorem fitosanitarnym znajduję się również drewno i DMO importowane oraz eksportowane do krajów trzecich. Jednym z eksporterów jest zakład przerobu drewna we Wielu w powiecie kościerskim. Inspektorzy przeprowadzają kontrole fitosanitarne drewna przeznaczonego na eksport do kilkunastu krajów świata, położonych na sześciu kontynentach. Ciekawostką jest fakt, iż na terenie zakładu znajduje się największy w Europie sortownik drewna, wyposażony w nowoczesną technologię umożliwiającą np. prześwietlanie kłód.
