28 Grudnia 2021
Z serii owoce i warzywa: jabłoń Drukuj
Sady jabłoniowe - wg danych ARiMR w województwie lubuskim sady zajmują 375,74 ha, w powiecie żagańskim mamy 18,19 ha. Polska zajmuje czołowe miejsce w produkcji tego owocu.
Jabłko jest to jadalny owoc drzew z rodzaju jabłoń (Malus). Jabłka odmian uprawnych o mieszańcowym pochodzeniu, uznawanych za gatunek jabłoń domowa (Malus domestica), są istotnym komercyjnie owocem o soczystym i chrupkim miąższu. Są spożywane na surowo, a także po obróbce kulinarnej.
Najpopularniejsze odmiany:
- Jonagold – odmiana uprawna otrzymana w 1943 r. w USA ze skrzyżowania odmian Jonathan i Golden Delicious
- Papierówka – odmiana uprawna pochodząca z rejonów nadbałtyckich
- Renety – to stara grupa odmian uprawnych jabłoni domowej polecana do szarlotki
- Rubin – otrzymana w 1960 r. w Czechach ze skrzyżowania odmian Lord Lambourne i Golden Delicious
- Szampion – otrzymana w 1960 r. w Czechach jako krzyżówka odmian Golden Delicious i Koksa pomarańczowa
- Ligol –należąca do grupy odmian zimowych. Odmiana wyselekcjonowana w Polsce w 1972 roku w Instytucie Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Skierniewicach przez Stanisława Zagaję, Andrzeja Przybyłę i Jana Krzewińskiego, z populacji siewek powstałych ze skrzyżowania odmian 'Linda' i 'Golden Delicious'. Siewki pochodziły z krzyżowań wykonanych przez Wacława Dzięcioła w 1963 roku. W Polsce odmiana jest bardzo popularna od końca lat 80. XX wieku. W 1997 roku została wpisana do Rejestru Odmian Uprawnych w Polsce, a później także na Litwie. Polecana do uprawy w sadach towarowych oraz w nasadzeniach amatorskich.
Właściwości odżywcze jabłek:
Są bardzo dobrym źródłem witaminy C oraz większości witamin z grupy B, zawierają także Retinol, wit. E, tokoferol, β-Karoten, likopen, mają także dużą ilość błonnika. Ze względu na niski indeks glikemiczny, powolne uwalnianie się fruktozy i glukozy zalecane są do spożywania przez osoby chorujące na cukrzyce i hiperglikemię.
Jabłka są doskonałym owocem do wykorzystania w kuchni. Można podawać je na surowo, poddawać obróbce cieplnej w postaci musów, szarlotek, pieczonych owoców. Podawane są na słodko, ale także jako dodatek do dań wytrawnych takich jak kaczki, gęsi pieczone. Mogą być poddawane suszeniu na chipsy jabłkowe. Ze świeżych owoców wyciska się sok. Z przefermentowanego soku produkuje się ocet jabłkowy lub alkohol - cydr.
Szarlotka z sosem waniliowym
Szarlotka z sosem waniliowym to niebiański smak maślanego ciasta kruchego w połączeniu z cynamonowymi jabłkami. Kawałek szarlotki dopieszczony sosem waniliowym to prawdziwa rozkosz.
Ciasto:
Nadzienie jabłkowe:
- 300 g mąki pszennej
- 50 g cukru drobnego
- 200 g masła extra 82%
- 1 łyżeczka octu
- 4 łyżeczki zimnej wody
- szczypta soli
- 2 łyżki masła extra 82%
- 7 dużych jabłek
- 180 g cukru trzcinowego
- 1,5 łyżeczki cynamonu
- 2 łyżki soku z cytryny
- odrobina skórki z cytryny
- 1 i 1/2 łyżeczki mąki ziemniaczanej+100 ml wody
Dodatkowo:
- 1 żółtko+ 2 łyżki mleka
- 1 łyżeczka cukru kryształ
Sos waniliowy:
- 200 ml mleka
- 100 ml śmietany kremówki 30%
- 2 łyżeczki pasty z wanilii lub ziarenka z 1 laski wanilii
- 3 żółtka
- 40 g cukru
- 1 łyżeczka mąki pszennej (jeśli sos ma być bardzo gęsty)
Przygotowanie:
Mąkę pszenną wysypać na stolnicę, dodać cukier, zimne masło, wodę i ocet oraz szczyptę soli. Całość posiekać nożem, aż zacznie powstawać kruszonka. Zagnieść rękami dość szybko ciasto, aby masło nie ociepliło się zbyt mocno.
Jabłka obrać, wydrążyć gniazda nasiennie i pokroić w dość dużą kostkę.
Na dużej patelni roztopić masło, dodać jabłka, cukier, sok z cytryny, cynamon i skórkę z cytryny. Smażyć ok 10 min. Do jabłek wlać mąkę ziemniaczaną wymieszaną z wodą i smażyć jeszcze 2 minuty. Nadzienie jabłkowe całkowicie wystudzić.
Piekarnik nagrzać do 180*C góra- dół.
Schłodzone ciasto rozwałkować na placek o średnicy ok 30 cm. Ciasto nawinąć na wałek i przenieść na formę. Wyrównać i odciąć brzegi nożem. Resztę ciasta ponownie zagnieść w kulę.
Do wyłożonej ciastem formy wyłożyć nadzienie jabłkowe. Z reszta ciasta rozwałkować cienki płat i pociąć na paski o szerokości 1 cm. Ułożyć paski na jabłkach tworząc kratkę. Tak przygotowaną szarlotkę posmarować żółtkiem wymieszanym z mlekiem a następnie posypać cukrem kryształem. Szarlotkę piec w nagrzanym do 180*C piekarniku przez ok 50 min. Szarlotkę schłodzić przez ok 2 godz.
Mleko i śmietankę wlać do rondelka, dodać pastę z wanilii lub wydrążone ziarna z laski wanilii i podgrzewać. Żółtka utrzeć razem z cukrem na jasną pianę (pod koniec dodając 1 łyżeczkę mąki). Kiedy mleko ze śmietaną zaczną się gotować dodać do utartych żółtek 1/2 szklanki gorącej śmietanki z mlekiem, wymieszać a następnie całość wlać do garnka. Mieszając jeszcze chwilę gotować. Sos ciepły jest dość rzadki ale po schłodzeniu w lodówce gęstnieje.
Szarlotkę przed podaniem polać sosem waniliowym.
Źródło (zdjęcie i przepis):www.przysznieczyprzepysznie.pl
Tekst: Natalia Koszal oraz Joanna Mielcarek O/Żagań