11 Lutego 2021
Owoce i warzywa Drukuj
CZY WIESZ ŻE?
1. Jabłko w Polsce jest od 900 lat!
Uprawę jabłek w Polsce zapoczątkowali cystersi. W XII wieku zaczęli szczepić dziczki leśnych jabłoni, uzyskując coraz większe jabłka ogrodowe. Obecnie jabłko jest ulubionym przedmiotem eksperymentów inżynierii genetycznej. Powstało wiele odmian. Jabłka są najpopularniejszym owocem w dziejach świata. Bywały zarzewiem konfliktów, przedmiotem pożądania, atrybutem władzy, to owoc poznania dobra i zła, bodźcem dla naukowców i natchnieniem dla poetów.
2. Historia pomarańczy, cytrusów
Historia pomarańczy sięga Dalekiego Wschodu, Chin i wschodniej Azji. Początek wszystkim cytrusom dały owoce pomelo-Citrus maxim. Z tej rośliny wywodzą się: Citrus reticulata-mandarynka, Citrus medica, cytron, oraz Citrus halimii.
Około X wieku cytryny zaczęto uprawiać na terenach położonych na wschodnich wybrzeżach Morza Śródziemnego. Nieco później przybyły tam pomarańcze. Do Europy cytrusy trafiły dzięki kupcom włoskich oraz dzięki Arabom, którzy zapoczątkowali ich uprawę w podbitej południowej Hiszpanii i na Sycylii. Ówczesne cytryny były takie same w smaku jak dzisiejsze. Natomiast pomarańcza różniła się, znano wówczas w Europie jedynie kwaśną odmianę, która pochodziła z Indii. Słodkie pomarańcze trafiły na nasz kontynent dopiero w początkach XVI wieku z Chin południowych. Polska średniowieczna nie znała cytrusów. W XV wieku pojawiły się one w naszym kraju, jako dodatki do potraw.
3. Truskawka-krzyżówka poziomki
Truskawka to bylina, która powstała na początku XVIII wielu w królewskich ogrodach Ludwika XIV, ze skrzyżowania gatunków poziomek pochodzących z obu Ameryk – wirginijskiej i chilijskiej. Pod koniec XIX wieku wyhodowano odmiany powtarzające.
4. Arbuz to warzywo
Arbuz zwyczajny, nazywany kawonem – to warzywo, roślina jednoroczna z rodziny dyniowatych. Pochodzi z Afryki, gdzie nadal rośnie dziko. Jako gatunek uprawny pojawił się w wielu regionach o ciepłym klimacie. Wcześniej arbuzy były małe, twarde i gorzkie, zawierały dużo tłustych nasion. Obecnie uprawiane odmiany różnią się zasadniczo, mają soczysty miąższ i nieliczne pestki lub są całkowicie ich pozbawione.
5. Ogórek-dlaczego jest gorzki ?
Niektóre ogórki mają gorzki smak. Ta gorycz pochodzi od związków zwanych kukurbitacynami – grupy steroidów. Gorzkie będą ogórki rosnące w czasie suszy lub w zimnym okresie. Gorzka substancja gromadzi się głównie w liściach, łodygach i korzeniach rośliny. Dlatego owoc ogórka jest bardziej gorzki od ciemniejszej strony – miejsca wyrastania z łodygi. Przeciwny koniec, ten „od kwiatu” zazwyczaj ma mało gorzkich steroidów. Kukurbitacyny gromadzą się też na powierzchni owocu, w ciemnej warstwie skórki. Jeżeli chcemy, żeby ogórek nie był gorzki trzeba odciąć 1-2 centymetry od ciemniejszej strony i obierać od jasnej strony. Dzięki temu nie rozprowadzimy gorzkiego smaku po całym ogórku.
W Międzynarodowym Roku Owoców i Warzyw zachęcam do szukania ciekawostek o innych owocach i warzywach.
Opracowanie: Aleksandra Leśniak