11 Stycznia 2022
Projekt VALITEST - udoskonalone narzędzia diagnostyki agrofagów Drukuj
W 2021 roku dobiegł końca trzyletni projekt „Walidacja metod diagnostycznych w celu wsparcia zdrowia roślin” (VALITEST), realizowany z funduszy Unii Europejskiej w ramach programu HORYZONT 2020. Referencyjne Laboratorium Fitosanitarne GIORiN brało w nim udział jako jeden z 16 członków międzynarodowego konsorcjum, wśród których należy wymienić instytucje naukowe państw członkowskich UE, Europejsko-Śródziemnomorską Organizację Ochrony Roślin (EPPO) oraz firmy prywatne (producenci komercyjnych zestawów odczynników do badań). Inicjatorem i jednocześnie liderem projektu była francuska służba ochrony roślin ANSES, przy znacznym współudziale EPPO. Zaproszenie do udziału Centralnego Laboratorium GIORIN było dla nas dużym zaszczytem, a jednocześnie cieszymy się z docenienia naszej roli w międzynarodowym środowisku związanym ze zdrowiem roślin.
Członkowie konsorcjum na spotkaniu otwierającym projekt w Paryżu
Organizmy szkodliwe dla roślin (bakterie, wirusy, grzyby, nicienie, owady, chwasty) są głównym czynnikiem powodującym straty w uprawach. Wczesne wykrycie agrofagów i ich jednoznaczna identyfikacja pozwala na uniknięcie lub zmniejszenie strat ekonomicznych i ograniczeń w handlu międzynarodowym oraz wspiera działania w zakresie kontroli upraw. Dlatego też tak ważne jest, aby działalność kontrolna służb ochrony roślin była wspierana przez diagnostykę laboratoryjną bazująca na zwalidowanych metodach wykrywania i identyfikacji agrofagów, charakteryzujących się odpowiednimi cechami (w tym czułość, specyficzność, selektywność, powtarzalność, odtwarzalność), zapewniającymi, że są one odpowiednie do uzyskania miarodajnych wyników.
W ramach projektu przeprowadzono dwie rundy badań walidacyjnych metod badawczych przewidzianych do wykrywania i identyfikacji istotnych z gospodarczego punktu widzenia agrofagów, występujących w różnym materiale roślinnym (matrycach). Referencyjne Laboratorium Fitosanitarne brało udział w optymalizacji procesu walidacji metod badawczych w zakresie molekularnych metod wykrywania i identyfikacji takich agrofagów jak: Erwinia amylovora, Pantoea stewartii ssp. stewartii, Fusarium circinatum, Plum pox virus, Tomato brown rugose fruit virus i Bursaphelenchus xylophilus. Uzyskane w ramach projektu wyniki walidacji posłużą do nowelizacji Protokołów Diagnostycznych EPPO, opisujących metody badawcze mające zastosowanie w laboratoriach zdrowia roślin w regionie europejsko-śródziemnomorskim, poprzez uzupełnienie ich o tzw. dane walidacyjne. Doświadczenia z działań walidacyjnych zostaną również wykorzystane do udoskonalenia samego procesu walidacji metod, co zostanie uwzględnione w postaci wytycznych w standardach EPPO: PM 7/98 - poświęconym walidacji metod wykrywania i identyfikacji agrofagów oraz PM 7/122 - dotyczącym organizacji porównań międzylaboratoryjnych w obszarze fitosanitarnym, z uwzględnieniem statystycznych modeli oceny wyników.
 |
 |
| Analiza wyników PCR |
Objawy porażenia pomidora przez Tomato brown rugose fruit virus |
Bardzo ważny element w procesie walidacji stanowią materiały referencyjne. Założenia co do jakości i zasad produkcji materiałów odniesienia, stosowanych w badaniach walidacyjnych w obszarze fitosanitarnym zostaną przedstawione
w nowym standardzie EPPO dotyczącym produkcji materiałów odniesienia.
Rezultaty projektu zostały udostępnione szerokiemu gronu odbiorców na spotkaniach organizowanych na szczeblu EPPO i UE, w formie webinariów oraz na oficjalnej stronie projektu. Ponadto, zorganizowano trzy serie webinariów i szkoleń dotyczących: koncepcji walidacji metod badawczych w obszarze zdrowia roślin, organizacji badań walidacyjnych oraz opracowywania, walidacji i rutynowego wykorzystania metody sekwencjonowania o wysokiej przepustowości (HTS) w diagnostyce agrofagów. Można z nich skorzystać logując się na stronie internetowej www.valitest.eu. Ponadto, w bazie danych EPPO (EPPO Database on Diagnostic Expertise) są również dostępne dane walidacyjne, obok informacji o laboratoriach fitosanitarnych funkcjonujących w regionie EPPO oraz zakresie ich specjalizacji, ze wskazaniem ekspertów z poszczególnych dziedzin.
Zdobyta wiedza i doświadczenie oraz materiały wypracowane w ramach projektu VALITEST z pewnością przyczynią się do usprawnienia działalności laboratoriów GIORiN, zarówno w zakresie wdrażania metod diagnostycznych, jak i ich rutynowego stosowania, co powinno znaleźć przełożenie na skuteczność działań kontrolnych Inspekcji.
Wszelkie treści zamieszczone na tej stronie internetowej (teksty, zdjęcia itp.) podlegają ochronie prawnej na podstawie przepisów ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. z 2019, poz. 1231 z późn. zm.). GIORiN wyraża zgodę na wykorzystanie całości lub części powyższej informacji, pod warunkiem podania źródła i odnośnika do adresu strony internetowej piorin.gov.pl.